“Ulul A'zm” payg‘ambarlardan o‘rnak olaylik
Hamma narsaga qodir Alloh subhonahu va taologa shukurlar bo‘lsinki, U o‘z fazli ila halqimizga dindorlik baxtini yana qaytarib berdi. Hozirda milliy va diniy qadritlarimiz tiklanib bormoqda. Ju jumladan, Alloh taolo e'zozlagan zotlar, payg‘ambar alayhimussalomlarning hayotlarini islom nuqtai nazaridan o‘rganish imkoni tug‘ildi.
Qur'ondagi takrorlar va ularning sirlari “Takror” so‘zini lug‘at va isteloh jihatdan ta'rifi davomi
Gapni yaxshiroq qabul qilishlari uchun tanbehni ziyoda qilish.
Alloh taolo aytadi:
وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ الرَّشَادِ (38) يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ[1]
“Iymon keltirgan kishi: “Ey qavmim, menga ergashinglar, sizni to‘g‘ri yo‘lga hidoyat qilaman. Ey qavmim, bu dunyo hayoti vaqtinchalik bir, matoh, xolos”, dedi”.
Bu oyatda ham ayni shu sababdan nido ikki marta takrorlandi.
Va'daga vafo qilish mo‘min-musulmonning yuksak sifatidir
Alloh taolo insoniyatni yaratib, unga bir necha go‘zal fazilatlarni ato etgan. Bu fazilatlar insonning ziynati hisoblanadi. Go‘zal fazilatlar ila kishi jamiyatda boshqa insonlar orasida o‘ziga yarasha obro‘-etiborga ega bo‘ladi. Mana shu go‘zal fazilatlaridan biri bergan va'dasi ustidan chiqishidir.
Hazrati Umar va azon
Avvallari musulmonlar masjidda to‘planishar, namoz vaqtini kutib o‘tirishar, vaqt bo‘lganda esa, namoz o‘qir edilar.
Ibn Umar roziyallohu anhuning aytishlaricha, odamlarni namozga chorlash uchun nasorolarning zangiga o‘xshash zang yoki yahudiylarning dudiga o‘xshash asbobni chalishni maslahat qilgan hollari ham bo‘lgan. Bu taklif u kishining o‘zlaridan chiqqan.
Qur'ondagi takrorlar va ularning sirlari
“Takror” so‘zini lug‘at va isteloh jihatdan ta'rifi:
Ibn Manzur aytadi الكر“Alkarru” so‘zi lug‘atda qaytish degani. U gohida lozim fe'l va gohida mutaaddiy fe'l bo‘ladi. “karrun” so‘zi masdar bo‘lib undan “takrorun” kelib chiqgan. Istelohda esa biron-bir so‘zni yoki gapni ta'kidlash, qo‘rqitish va ulug‘lash kabi ko‘p manolarga dalolat qilishi uchun bir necha marta keltirishdir.[1]
Takror fasohatdandir.
Hajji mabrurning mukofoti faqatgina jannatdir
Ka'batulloh ziyorati – har bir musulmonning orzusi. Taassuflar bo‘lsinki, millatimizning ne-ne fozil farzandlari uchun bu orzu armonga aylangan zamonlar ham bo‘lgan edi. Yaratganning buyuk in'omi – mustaqillik yillarida ushbu ibodat uchun ham muayyan sharoitlar yaratila boshlandi. Keyingi yillarda esa boshqa barcha sohalarda bo‘lgani singari haj ibodati uchun mamlakatimizda har qachongidan ham keng imkoniyatlar yaratildi.
Allohning hadyasi
Alloh taolo yer yuzida insonni yaratdi va unga aql berdi. Inson o‘sha aqlni ishlatsa farishtadan ham yuqori martabaga ega bo‘lishi mumkin, agar aqlini ishlatmasa aqlsiz hayvondan ham past darajada bo‘lishi mumkin. Aql insonga Alloh bergan eng ulkan ne'matlaridan biridir. Alloh taolo insonga shu kabi yuksak ne'matlarni hadya qilgan. Mana shunday ne'matlardan biri bu – farzand ne'mati. Robbul olamiyn insonga farzand ne'matini hadya qilganini Kalomi sharifda shunday bayon qiladi:
«Osmonlaru yerni mulki Allohnikidir. U Zot xoxlagan narsasini yaratur. U Zot xoxlagan kishisiga qizlar hadya etur va xoxlagan kishisiga o‘g‘illar hadya etur». (Shuuro surasi 49 oyat).
XALIFANING XATI
"Menkim, Alloh Rasulining xalifasi Abu Bakr Siddiq davlat xazinasidan men uchun ajratilgan maoshlarni olishga hayo qildim. Umuman ishlatmadim. Chunki mening maqomim tablig‘ni (dinu diyonatga, hidoyatga odamlarni da'vat etish ishlarini) hech kanday evazsiz, mutlaq Alloh roziligi uchun bajarib kelgan Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning tabarruk maqomlari edi. Butunlay o‘zimning mehnatim bilan yashadim. O‘zimdan keyingi xalifaga taslim etish uchun barcha maoshimni shu qutiga yig‘ib qo‘ydim. Davlatimiz xazinasiga topshirilsin..."
Aqidada adashishlik esa, eng katta falokatdir.
Aqidatut Tahoviya asari moturidiylarda ham, ash'ariylarda ham bir xil e'tirof etiladigan mo‘tabar matnlardan ekani soha mutaxassislariga sir emas. Ikkala mazhab ulamolarining ham bu matnga sharh yozganlari buning yaqqol isbotidir. Aqidatut Tahoviya asariga ellikta atrofida sharh yozilgan bo‘lsa, Aqoidun Nasafiyaning o‘ndan ortiq sharhlari bor. Bu sharhlarning ayrimlari ash'ariya mazhabi ulamolari tomonidan yozilgan. Shuning o‘zi ham ushbu matnning naqadar mo‘tabarligiga yana bir dalildir deyish mumkin.
Yoshlar har bir millatning kelajagidir
Darhaqiqat, inson hayoti bir necha bosqichlarga bo‘linadi. Bu bosqichlar ichida umrning yoshlik bosqichi alohida ahamiyatga egadir. Yoshlik insonning eng nozik davri hisoblanib, insonning quvvatga to‘lgan va harakatchanligi ziyoda bo‘lgan vaqtidir. Shu bilan birga bu davr insonning hayot yo‘llarining chorrahasida turgan payti hamdir. Agar, o‘sha chorrahada yaxshi yo‘lga kirib olinsa, o‘zi, oilasi, xalqi, vatani uchun juda katta yaxshilik sari yuzlangan bo‘ladi. Agar, Alloh taolo ko‘rsatmasin, mazkur chorrahada yomon yo‘lga burilib ketsa, o‘zi, oilasi, xalqi, vatani uchun ko‘ngilsiz hodisalar sari qadam qo‘ygan bo‘ladi.
