Maqolalar

Yaxshilikka dalolat qilish xuddi uni qiluvchi kabidir

Yaxshilik haqida gapirar ekanmiz, aslida dinimizda insonlar bir-birlariga yaxshilik qilishi va unga dalolat qilishi Allox ta'olo  tomonidan farz qilingan bo‘lib, Qur'oni karimda shunday marhamat qilinadi: “Mo‘min va mo‘minalar bir-birlariga do‘stdirlar. Ma'rufga buyururlar, munkardan qaytarurlar” (Tavba surasi–71 oyat). Ushbu oyatdagi «Ma'rufga buyururlar, munkardan qaytarurlar...» jumlasidan “Jamoat shaklida yaxshilik qilishga urinadilar, ko‘plashib yomonlikka qarshi kurashadilar” ma'nosi tushuniladi.

 

VISOL KECHASI

Hayotimizda uchraydigan har qanday masalada Payg‘ambarimiz alayhissalomning sunnatlaridan javob topishimiz mumkin. Dastlabki ma'lumot Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning kuyovlari hazrati Ali roziyallohu anhuning qizlari Fotimai Zahro roziyallohu anhoning oldilariga to‘ydan keyin birinchi kirishlaridan oldin qilgan ishlari va duolari haqidadir.

 

Haj safariga bormaydigan davlatlar soni 10 taga yaqinlashdi

Koronavirus pandemiyasi tufayli bu yilgi haj mavsumi yuzasidan Saudiya Arabistoni shu kunga qadar yakuniy qarorni e'lon qilmadi. Xabarlarga ko‘ra, ayni paytlarda vaziyat baholanayotgani va yakuniy qaror yaqinda qabul qilinishi kutilmoqda.

 

“MAFOTIH UL-G‘AYB”ASARIDA BILGANIGA AMAL QILMAGAN KIMSANING MISOLI

Islom olamida Imom Faxriddin Roziy nomi bilan mashhur bo‘lgan Abu Abdulloh Muhammad ibn Umar ibn Husayn Taymiy Bakriy Eronning Ray shahrida hijriy 544 (mil 1149) yil  tug‘ilgan. Nasabi quraysh bo‘lib, asli Tabaristondan bo‘lsa-da, Ray shahrida tug‘ilgani uchun shunga nisbat berilgan. Allomani “Ibn Xatibur Ray” deb ham atashgan. Dastlabki ilmni otasidan o‘rganib, Ray va Marog‘a shahridagi madrasalarda tahsil oladi. O‘z davrida ham diniy, ham dunyoviy ilmlar sohasida shuhrat topadi.

 

Qabristonlar obodligi – xalqimiz ma'naviyati ko‘zgusi

Sulaymon ibn Burayda otasidan rivoyat qiladi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam: 

“Qabrlarni ziyorat qilib turinglar, chunki u o‘limni eslatadi”. Beshovlaridan faqat Buxoriy rivoyat qilmagan.

 Xalqimizda “Biror yurtni yaxshiroq bilmoqchi bo‘lsang, uning bozorini va mozorini ziyorat qil”, degan naql bor. Darhaqiqat, bozorlar yurtning nechog‘li farovon yoki abgor ekanini ko‘rsatsa, qabristonlar bu o‘lka ahlining ma'naviy dunyosi, ajdodlar merosiga munosabati va iymon-e'tiqodi darajasini ifoda etadi.

 

Halollik — rizq, xayr-baraka manbai

Halollik — rizq, xayr-baraka manbai

Halollik – shariatimizda eng asosiy masalalardan biri hisoblanadi. Zero, har bir musulmon bajargan solih amallarining Allohning dargohida qabul bo‘lishi, farzandlarining salohiyati, oilasining farovonligi, aynan yeydigan luqmasining halol, kasbi-korining shariat ko‘rsatmalariga muvofiq bo‘lishiga bog‘liqdir.

 

Dunyoni deb oxiratni, oxiratni deya dunyoni tashlab qo‘ymaslik kerak

Inson jism va ruhdan tarkib topgan eng mukarram zot. U tug‘ilganidan boshlab doimo komillikka intilib yashaydi. Umri davomida kishi oilaviy tarbiya, o‘rgangan bilimlari, atrof-muhit ta'siri va boshqa omillar asosida shakllanadi, dunyoqarashiga ko‘ra, o‘zi uchun komillik mezonini belgilaydi.

 

Islomda bag‘rikenglik

Islom o‘zining ilk davridayoq bag‘rikenglik dini sifatida namoyon bo‘ldi. Jahon dinlarining ichida faqat Islomda e'tiqod erkinligi ochiq-oydin e'lon qilingan: Baqara surasining 256-oyatida: «Dinda zo‘rlash yo‘q»-deyilgan. Payg‘ambarimiz (s.a.v) bu borada islom ummatigagina emas, butun insoniyatga ibrat-namuna bo‘ldilar. U zot Madinaga hijrat qilganlarida davlat ishlaridagi birinchi ishlari o‘sha yerlik yahudiylar bilan ularning aqidalarini hurmat qilishga asoslangan ahdnoma tuzish bo‘ldi. Janob Rasululloh ahli kitobdan bo‘lgan qo‘shnilari bilan yaxshi munosabatda bo‘lar, hadya berib, ulardan ham qabul qilardilar. Madinaga Habashiston nasroniylarining vakillari kelganida, ularni masjidga tushirib ziyofat berdilar va xizmatlarini qildilar. Hattoki Najron nasroniylari kelganida, ularga masjidning bir tomonida ibodat qilishga ijozat berdilar. Rasululloh o‘zlari namuna bo‘lgan holda butun ummatni insonlar o‘rtasidagi munosabatda halimlikka, bag‘rikenglikka chaqirdi.

 

Jaholatga qarshi ma'rifat bilan kurashmoq zamon talabi

Ma'lumki, yigirma birinchi asr axborot asri bo‘lib, hozirgi davr avlodi globallashuv jarayoni shiddatli tus olgan zamonda yashamoqda. Aynan yosh avlod turli ko‘rinishdagi g‘oyaviy xurujlar nishoniga aylangani ham hech kimga sir emas. 

 

Soxta salafiylar Qabrlarni ziyorat qilish shirk amallardan sanashadi. Bu toifalar o‘z davrida Madinada sahobalar qabrlarini buzish bilan kifoyalanib qolman, Muhammad payg‘ambariing qabrlarini vayron qilishga urnshpgacha yetib borshpgan. Xanafiy mazhabida:

Qabrlarni ziyorat qilish islom dinida mandub (mustahab) amal hisoblanib, uning o‘ziga xos odobi mavjud. O‘tganlar xotirasini yodga olish dunyoning o‘tkinchi ekanini his etish, shu orqali kishini boshqalarga zarar yetkazishdan, gunoh ishlardan saqlash va ezgu amallarni qilishga undaydi.

 

Diniy va milliy qadriyatlar

Islom dini yurtimizga kirib kelganiga o‘n asrdan oshdi. Xalqimiz dinga amal qilishda boshqa xalqlardan qolishmagan. Diniga amal qilmaydigan, uni bilmaydigan xalqdan olimlar chiqmaydi. Buning yaqqol namunasi sifatida IX asrdayoq turli sohalardagi buyuk olimlar yetishib chiqqanini ko‘rsatish mumkin. Ulamolar orasida bir gap bor: “Qur'on Arabistonda nozil bo‘ldi, Misrda o‘qildi, Movarounnahrda unga amal qilindi”. Bu gap bejizga emas. Chunki tarix gapimizga guvoh. Yozma manbalar, xalq og‘zaki ijodi va xalq ijtimoiy hayotiga nazar solsak,  tahlil qilsak dinimiz ta'limoti milliy qadriyatlarimiz aksariyatining asosi ekani namoyon bo‘ladi.

 

Islom tinchlikparvar din

O‘zbekistonda 16 ta diniy konfessiya bo‘lib 2000 dan ziyod diniy emin erkin faoliyat ko‘rsatayotgani ham mamlakatimizda xukm surayotgan hamjixatlik va diniy bag‘rikenglikning amaliy ifodasidir .

 
 
 
O‘qish uchun ushbu tugmani bosing