UYALMASANG ISTAGAN ISHINGNI QILAVER!

Qa'nabiy yoshligida juda bebosh, aroqxo‘r kishi bo‘lgan edi. Bir kuni aroqxonaga borib aroq ichish uchun ulfatlarini kutib o‘tirganida eshak minib olgan bir kishini ko‘rib qoladi. Uning atrofida juda ko‘p insonlar bo‘lib, atrofidagilar unga "imom" deb murojaat qilayotgan edi.
Bu holat Qa'nabiyning e'tiborini tortdi. U odamlarni yorib o‘tib eshak mingan kishining oldiga yetib bordi. Qa'nabiy eshakning jilovidan ushlab uni minib olgan kishiga dedi:

Islomda takfir tushunchasi

Mazxabsizlikni da'vo qilayotganlarning so‘zlaridan biri bu “Takfir” ya'ni kofirga chiqarish masalasidir. Bu so‘z amalni iymon nomi ostiga kiritish ruknidan kelib chiqgan. Ularning dalillari qur'on-karimdagi “O‘sha Alloh taoloning nozil qilgan oyatlari bilan xukm qilmagan odam kofir bo‘ladi” degan oyatni keltirishadi. Lekin bu oyat-karimadagi “kofir bo‘ladi” degan jumla, kufr so‘zining ikkinchi majoziy ma'nosida gunohkor bo‘ladi deb keltirilgan.

HANAFIY MAZHABINING SHAJARASI

Imomi A'zam Abu Hanifa rohimahulloh (hij. 150-yil vaf.)dan Imom Marg‘iloniy rohimahulloh (hij. 593-yil vaf.)gacha bo‘lgan Hanafiy mazhabining buyuk ulamolari va peshvolaridan iborat muxtasar shajarasi.

Mujassima: Alloh qayerda?

Moturidiy: Alloh makondan munazzahdir (pokdir).

Mujassima: Joriya hadisini bilmaysanmi? Joriya Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning savoliga «Fis-sama (osmonda)», deb javob bergan.

Moturidiy: «Fiy» yuklamasi - Alloh osmonning ichida bo‘lishini anglatadi.

Mazhabsizlik eng xatarli bid'atdir

Bemazhablar “Payg‘ambarimiz alayhissalomning davrlarida mazhablar bo‘lmagan. Shu bois biror mazhabga ergashish bid'atdir” deb, bugun ilmsiz yoshlarni o‘z domlariga tortmoqdalar.
Ular Qur'oni karim va hadisi shariflarga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ergashiladi deb, mazhab imomlarini sahih hadisga rioya qilmasdan, o‘z ijtihodlarini hadisdan ustun qo‘yadilar, deyishmoqda. Aslida, mazkur da'volar johillikdan boshqa narsa emas. Ularning “mazhab”, “mujtahid”, “muqallid” so‘zlarini tushunmasliklari oqibatida johil bo‘lib qolganlar.

Ekstremizm va terrorizmning uzaro boglikligi, fukarolarda bu illatlarga karshi mafkuraviy immunitetni shakllantirish.

XX asrning ikkinchi yarmi –XXI asrning boshiga kelib diniy fundamentalizm, ekstremizm va terrorizm muammosi dunyodagi barcha davlatlar uchun kata tahdidga aylandi.

Shu bois, bu mavzuni tadkik etish tobora kuchayib bordi. Tadhihotlar natijasida ko‘plab terminlar paydo bhldi. Masalan, fundamentalizm, islomizm, panislomizm, salafizm, xalifalik, fanatizm,radikalizm, ekstremizm, terrorizm, shahidlik kamari, kamekadze,jihod,takfir va boshqalar.

TAFAKKUR

Yunus alayhis salom qissasini o‘qib u haqida fikrga cho‘mdim. Aqlidan oldin qalbi bilan anglaydiganlar uchun ajoyib bir qissa.
U zotni kit yutib yuborgach bu baloyi azim u zotga qaysi tirqish orqali kirganini qidirdi. Xatoni anglab yetgach darrov Robbiga tavba va istig‘for aytdi:
"Sendan o‘zga iloh yo‘q, Sen poksan. Men zolimlardan bo‘ldim".

Qizig‘i shuki, u zotga musibat yetishi bilan sababni o‘zgalardan emas, o‘zidan qidirdi. To‘g‘ri, u zot payg‘ambar, u zot ma'sum. Ma'sumlik pardasi sababidan gunoh qilmagan. Ammo avlo(eng yaxshi)ning xilofini qilib qo‘ygan. Allohning dinini rashk qilgani uchun qavmi u zotni yolg‘onchiga chiqargach, ularga Allohdan azob so‘ragan. Yunus alayhis salom qilgan xatolarini aniqlagach, tezlik bilan qaytgan, tavba qilgan.

Keyingi paytlarda Islom mafkurasi va tarixiga zid g‘oyalari bilan qayta namoyon bo‘layotgan soxta salafiylar

Keyingi paytlarda Islom mafkurasi va tarixiga zid g‘oyalari bilan qayta namoyon bo‘layotgan “soxta salafiylik” oqimi o‘zlarining aqidaviy va huquqiy masalalarini ko‘pincha suriyalik Ibn Taymiya (1263-1328) ta'limoti bilan asoslamoqchi bo‘lishadi. Ibn Taymiya asarlarida, islomga turli bid'atlar kirib qolgani aytilib, musulmonlar va ular yashayotgan jamiyatlarni, Qur'on va sunnat ta'limotiga asoslangan yo‘lga solish zarur, degan g‘oyalar ilgari suriladi.

YARIMTA XURMO BILAN BO‘LSADA...

Shu'ba ibn Hajjoj rohimahulloh o‘z davrining eng ko‘p hadis yodlagan olimi edi. Sufyon Savriy rohimahulloh: "Shu'ba hadisda mo‘minlar amiridir", der edi.
Imom Ahmad rohimahulloh esa: "Bu zamonda hadis ilmida Shu'baga o‘xshagani yo‘q", der edi.
Imom Shofi'iy rohimahulloh: "Agar Shu'ba bo‘lmaganida Iroqda hadis ilmi bilinmas edi", degan.
Imom Shu'ba rohimahullohdan juda ko‘pchilik dars olgan. Abdulloh ibn Muborak, Sufyon Savriy, Kisoiy, Qozi Abu Yusuf, Asma'iy, xalifa Horun ar-Rashid rohimahumullohlar uning shogirdlaridir.

Soxta da'vatlarga raddiya.

Bugunki ilm fan va texnika rivojlanish davrida ijtimoiy tarmoklardan faydalanishning xam urni bor desak mubolaga bulmaydi. Lekin xar narsaning yaxshi va yomon , foydava zarar tamoni bulgani kabi , bu ijtimoiy tormokdan foydalanishning,jamiyatimiz rivoji , ayniksa kelajak avlodni chiroyli tarbiya kilishgafoydasi va manfaati bilan birgalikda , kelajagimiz bulgan yoshlarimizni , yuldan ozdirishga . ularga soxta goyalardan iborat davomchilarning da'vatlariga aldanib kolishlaridek jamiyatimizga zarar va ziyonlar yetayotgani xam xech birimizga sir emas . Aynan ushbu soxta davatchilar , bizning ajdodlarimizdan , bizgacha yetib kelgan guzal Islom dinimizta'limotlari . odob –axlokli , bagrikenglik , kechirimlilik . insonparvarlikdek go‘zal g‘oyalariga zid o‘larok , o‘zlarining buzgunchi g‘oyalarini amalga oshirish maksadida Islom dini nikobi ostida faoliyat olib bormokdalar. Anashunday soxda da'vatchilardan ijtimoiy tarmoqda o‘tirib o‘rgimchakka o‘xshash in Qurayotgan shaxslardan Maxmud Abdulmumin Abdulloh Zufar Abu Soloh kabi soxta davatchilarni misol qilish mumkin , bular chet elda o‘tirib islom dininging muqaddas tushunchalari bo‘lmish Hijrat , Jixod , Takfir kabi iboralarni o‘z o‘rnidan boshqa o‘rinlarda qo‘llab Qur'oni karimdagi oyatlar ma'nosini va mazmunini nato‘g‘ri talqin qilib kelmoqdalar. Biz bu o‘zbek zamon da'vatchilarning davatlariga munosabat bildiradigan bo‘lsok avvalo buning davomli oqibatlarini nimalarga olib kelganini yaqin sharq mamlakatlari misolida qo‘rishimiz mumkin. Yaqin tarixga bir nazar solsak o‘sha o‘zlari chaqirayotga Shomdavlatlida minglagan begunox tinch aholining nobut bo‘lib ketganini, masjidlar , madrasalar barbod qilinganini qo‘zga qo‘ringan islom ummatining ulomalari Rosulloh S.A.Vga munosib merozxo‘rlarining shahid bo‘lganliklarini ko‘rishimiz mumkin. Bu qilmishliklarning natijasida o‘sha yerda yashab kelayotgan aholining qanchasi ochlikdan nobud bo‘ldi, Qanchalari o‘z davlatlarini tashlab ketishga yani xijrat qilishga majbur bo‘lishdi. Shy kunlarda xam bularning go‘yoqi jihod barcha musulmonlarga farz qilinginini , shu sabab haqiqiy musulmon yoshlar Suriya kabi urush ketayotgan davlatlariga borishlari va qofirlariga qarshi urush olib boirishi zarur ekani haqidagi soxta da'vatlari tarqatilmoqda. Bunday fitnachilarning go‘yaki ushbu ummatga jihodsiz xayot yo‘q kabi davolari aldanayotgan ayrim yoshlar jihod rush olib boirsh ekan deagn tor tasavvurlar bilan Suriyadagi terrorchilar safiga borib qo‘shilmoqdalar. Oxir oqibatda esa ushbu aldanganlar jangu jadallarda o‘lib ketmoqda. O‘zi bilan Suriyaga ergashtirib olib ketgan yosh turmush o‘rtoqlari , opa-singillari nasldi nasabi na'malib jangari kimsalarga xotin bo‘lib norasida go‘daklari och naxor tarbiyasiz xolda sarson sargardon bo‘lmoqdalar. Vaxalanki Jihod arabchada jiddu jaxt g‘ayrat qilmoq ma'nolarini anglatadi. Jihord o‘lim ma'nosida emas Allohning diniga so‘z bilan da'vat qilish ma'nosida yusaga kelgan . Islom dinida shar'iy masalalarda umum tan olingan to‘rt fiqhiy mazhablarga ergashishni rad etish. “Mazhab” so‘zi arabchada “yo‘l”, “yo‘nalish”, shar'iy istilohda esa “diniy masala bo‘yicha muayyan mujtahid olimning fatvo chiqarish yo‘li” ma'nolarini bildiradi.