Imom Buxoriy majmuasi peshtoqidagi yozuvlar
Musulmon olamida qoldirgan ilmiy meroslari bilan shuhrat topgan buyuk muhaddis imom Muhammmad ibn Ismoil al-Buxoriy (194/810-256/870) majmualarining ziyorati har birimizga ruhiy quvvat berishi bilan birga, ajdodlar merosiga e’tibor hissini shakllantiradi.
Islomda bayroqdorlik
Davlat ramzlari har bir mamlakatning suvereniteti va mustaqilligini ifodalovchi muqaddas timsol hisoblanadi. O‘zbekistonning davlat ramzlari xalqimizning shon-sharafi, tarixiy xotirasi va intilishlarini o‘zida mujassam etadi. Ma’lumki, 18 noyabrda O‘zbekiston Respublikasining Davlat bayrog‘i qabul qilingan kundir. Shunday ekan, maqolada bu muhim kun munosabati bilan bayroq va bayroqdorlik tarixi to‘g‘risida so‘z yuritishni ma’qul topdik.
Muhammad ismidagi xususiyat
Qozi Muhammad Sulaymon Salmon Mansurpuri rahmatullohi alayh aytadilar:
Alloh taolo Qur’oni karimda shunday deydi:
مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ
Ya’ni: “Muhammad Allohning Rasulidir” (“Fath” surasi, 29-oyat).
OY BALQIGAN TUN
Yumshoq bahor shabadasi jajji qizaloqlarning jamalak sochlarini silab-siypab, daraxtlar shoxini silkitib raqsga chorlagan, zilol suv yuzini jimir-jimirlatib o‘ynoqlab turgan kun.
Zuho namozining fazilati
Rasululloh sallollohu alayhi va sallam aytdilar: «Kimki o‘n ikki rakaat zuho namozi o‘qisa, Alloh unga jannatda oltindan bir qasr bino qilgaydir».
(Termiziy, Ibn Moja, Bayhaqiy, Tabaroniy, Bazzor va Ibn Abu Osim rivoyat qilishgan.)
Ozgina amalga buyuk mukofot
Dinimiz insonlarni odamlarga yaxshilik qilishga chaqiradi. Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:“Alloh taologa insonlarning eng suyuklisi odamlarga eng ko‘p manfaat keltiruvchisidir”, dedilar.
Dinimizda amallar hajmiga qaralmaydi, amallar egasining niyatiga qaraladi. Ozgina amal bilan buyuk mukofotlarni qo‘lga kiritish mumkin.
Bu borada Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan quyidagi hadis vorid bo‘lgan:«Yaxshilikni birortasini past sanama! Hatto birodaringga ochiq yuz bilan yo‘liqishni ham». Hadisga e’tibor berilsa, insonlar nazdida yaxshilikning eng oddiy ko‘rinishi bo‘lgan ochiq chehralikni ham past sanamasdan ixlos bilan qilish kerakligi uqtirilmoqda.
Haqiqiy mo‘min jamiyat dardi bilan, atrofidagi odamlarni o‘ylab yashaydi. U qo‘lidan kelgunicha atrofdagilarga yordam qiladi. Agar ularning boshiga biror kulfat tushsa, xuddi o‘zining boshiga tushgandek qayg‘uradi. Nu’mon ibn Bashir roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Mo‘minlarning bir-birlariga mehr-muhabbat, rahm-shavqat va mehribonligining misoli xuddi bir jasad kabiki, uning biror a’zosi og‘risa uning qolgan a’zolari uning uchun bedorlik hamda isitma ila bezovta bo‘lishadi», dedilar. Ushbu hadisda ham barcha mo‘min-musulmonlar har doim bir-biri bilan o‘zaro mehr-shafqat va yordamda bo‘lishlari hamda biron bir mo‘min-musulmonga yetgan musibatga xuddi o‘zlariga yetgandek munosabat ko‘rsatishlari kerakligi bayon qilinmoqda.
Darhaqiqat, dinimiz insonlarga manfaat yetkazish, doim yaxshilik qilishga chorlagan dindir. Dinimiz xudbinlikni qoralaydi. Mana bizning dinimizning asl ta’limoti. Bu qoida bilan nafaqat bir inson, yoki bir jamiyat balki butun olam isloh bo‘ladi, taraqqiy topadi.
Rasulullohning uzoq masofada bo‘layotgan voqealar haqida xabar berishlari
عن أنس قال: نعى النبي صلى الله عليه و سلم زيدا و جعفرا و ابن رواحة للناس قبل أن يأتيهم خبرهم، فقال: "أخذ الراية زيد فأصيب، ثم أخذ جعفر فأصيب، ثم أخذ ابن رواحة فأصيب - و عيناه تذرفان - حتى أخذ الراية سيف من سيوف الله - يعني خالد بن الوليد - حتى فتح الله عليهم". رواه البخاري.
Duo haqida
Inson hayotining barcha holatlarida duo qilishga muhtojdir. Qalbidagi istaklarni izhor qilishda eng haqli Zotga, Alloh taologa intilishi haqdir.
Aql egalarining holatlari, duolari va mukofotlari
أولو الألباب – “aql egalari” arab tilidagi "اللب" kalimasining ko‘plik shaklidir. Unga ulamolar “Har qanday aqliy kamchiliklardan xolis aql - zukkolik” deb ta’rif berishgan. Alloh taolo Qur’oni karimning 189-195-oyatlarida “Aql egalarining holatlari, duolari va ularga beriladigan savob (mukofot)” ning bayonini keltiradi:
Himmatni baland qiling, ey yigitlar!
Islom tarixiga nazar solsak, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga imon keltirgan, ul zotga ergashgan, qo‘llab -quvvatlagan, bu buyuk din uchun moli-yu, jonini fido qilgan sahobalarning aksari yosh yigitlar bo‘lganiga shohid bo‘lamiz:
Burhoniddin al-Marg‘inoniy
Yurtimiz allomalarining asarlaridagi g‘oyalar insonlarni komillikka, o‘zaro mexr oqibatga, insonparvarlik, yurtparvarlikka yetaklaydi. Ana shunday allomalardan biri “Hidoya” asarinig muallifi Burhoniddin Marg‘inoniydir. Burhoniddin Marg‘inoniy nafaqat o‘zbek xalqi, balki butun musulmon olamining faxr- iftixoridir. U tabarruk zotning hayoti tom ma’nodagi ilmiy va insoniy jasorat, bukilmas iroda, so‘nmas e’tiqod timsolidir. Buyuk vatandoshimiz bashariyatga tengsiz ma’naviy meros qoldirib ketdi. Bu “Hidoya” asari bo‘lib, butun musulmon olamida islom huquqshunosligi borasida foydalanib kelinadi. Millionlab insonlarning ibodat va o‘zaro munosabatlaridagi muammolarini yechimini ko‘rsatib, haq va ezgulik yo‘liga chorlab kelmoqda.
