АБУЛАЙСИЙЛАРНИ БИЛАСИЗМИ?
Абу Лайс Самарқандий:
Самарқанд номини дунёга машҳур қилган буюк Самарқандийлар ҳақида сўз кетганда биз биринчилардан бўлиб Абу Лайс Самарқандий номини тилга оламиз.Алломанинг исми Наср ибни Муҳаммад бўлиб мелодий 910 йилда мусулмон дунёсининг илм-маърифат ўчоғи бўлган Самарқандда туғилган. Унинг номи Фақеҳ Абу Лайс тарзида ҳам машҳурликка эришган. Фақеҳ – барча исломий илмлар билимдони маъносида қўлланилади. АбуЛайс кунясига тўхталадиган бўлсак икки хил – Лайснинг отаси (олимнинг Лайс исмли ўғли бўлган) ёки арслон каби жасур (лайс арслон маъносида) маънони билдиради.
МУСТАҚИЛЛИК БЕБАҲО НЕЪМАТ
Аллоҳ таоло томонидан халқимизга берилган энг катта неъматлардан бири бу – мустақилликдир. Мустақиллик туфайли миллий – диний қадриятларимиз тикланди, халқимиз яхши яшашлиги учун имкониятлар эшиги очилди. Бугунлик кунда Ўзбекистон дунё мамлакатлари ичида шаҳдам қадам ташлаб бораётган келажаги буюк давлатга айланди. Президентимиз бир нутқларида: “Ўзбекистон давлати тишқи сиёсатининг маъно-мазмуни ва мақсади битта – у ҳам бўлса Ўзбекистон манфаати ва яна бир бор Ўзбекистон манфаати”, деб таъкидлаган эдилар. Бу мақсад муаммолар ва халқаро ҳаётнинг турли соҳаларига нисбатан мавжуд манфаатли қарашларни очиқ мулоқотлар ва бошқа дипломатик усуллар билан ҳал этишга ундайди.
ТОЗАЛИККА ЭЪТИБОР-КЕЛАЖАККА ЭЪТИБОР
Охирги йилларда шаҳримиз гуллар шаҳрига айланиб улгурди. Ҳар қадамдаги турфа хил гуллар кишининг кўзини қувонтириб, қалбини яйратади. Кўчаларимиздаги тозалик, озадалик чирой очиб турган гуллар билан уйғунлашиб шаҳримиз кўркига кўрк қўшиб туриши кишини беихтиёр ўзига жалб этади. Қайси жойда поклик, гўзаллик хукмрон бўлса, ўша жойда қут барака бўлади. Қуръони каримда: "Унда покланишни хуш кўрадиган кишилар бор. Аллоҳ эса покланувчиларни севар", - деб марҳамат қилинган.
ИМОМ БУХОРИЙ ВА У КИШИНИНГ ЖОМЕЪ АС-САҲИҲ АСАРИ
Имом Бухорий, мусулмонлар имоми, муҳаддислар шайхи, ҳадис илмида “Амиру-л-мўминийн” – Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил ибн Иброҳим ибн Муғийра ибн Бардизбадир.Имом Бухорийнинг оталари Абул Ҳасан Исмоил ибн Иброҳим парҳезкор уламолардан эдилар. У киши Молик ибн Анасдан (ҳадис) эшитган ва Ибн Муборакбилан қўл бериб кўришгандилар. Аҳмад ибн Ҳафс, Имом Бухорийнинг оталари ҳақида шундай дейди: “Унинг ҳузурига ўлими олдидан кирдим, шунда у: “Барча мол-мулким ичида бир дирҳам шубҳалиси борлигини билмайман” – деди. Ўша вақтда мен ўзимни ҳақир санадим”[1].
ДИНИЙ БАҒРИКЕНГЛИК БАРҚАРОРЛИК КАФОЛАТИДИР
Маълумки, юртимиз қадимдан жуғрофий нуқтаи назардан муҳим савдо йўллари чорраҳасида жойлашгани сабаб, турли миллат ва элат вакиллари азалдан бир-бирлари билан тинч-тотув, аҳил-иноқ бўлиб яшаб келишган. Ҳозирги кунда ҳам Ўзбекистон кўп миллатли ва кўп динли республика. Истиқлол йилларида виждон эркинлиги, дин ва диндорларнинг ҳақ ва хуқуқлари масалаларига катта эътибор берилди. Юртимизда фуқаролар тотувлиги ва тинчлигини сақлашда ҳар бир дин ва миллат тенг хуқуқ ҳамда имкониятларга эга бўлиши жуда муҳимдир. Шуни эътиборга олган ҳолда мамлакатимизнинг амалдаги қонунчилиги фуқаролар эркинликларининг барча кўринишларини кафолатлайди. Чунончи, бош Қонунимизда белгилаб қўйилган тамойиллар динимиз таълимоти асосларига ҳам тўла мос келади. Қуръони каримда “Динда зўрлаш йўқ, зеро тўғри йўл янгилиш йўлдан ажрим бўлди...” (Бақара, 256-оят) дея марҳамат қилинган.
ВАФОЛИ ФАРЗАНД ИЙМОНЛИ ФАРЗАНД
Барчамизга маълумки, Оламда яшаётган ҳар бир инсон ор-номусни, вафони ўзи учун жуда муқаддас деб билади. Уни ҳимоя қилиб, топтамаслик йўлида ҳаракат қилади, курашади ва жасур, мардлар даражасига етади. Айниқса, ота-онага, ватанга вафодор, садоқатли фарзанд бўлиш бу – олий туйғу ва буюк неъматдир.
АБДУЛЛОҲ ИБН МУБОРАК БАРЧА УЛУҒЛИКЛАРНИ ЎЗИДА ЖАМЛАГАН ИМОМ
Абдуллоҳ ибн Муборак Абу Абдурроҳман ҳамма улуғликларни ўзида жамлаган имомдир. Уни зикр қилиниши билан раҳмат нозил бўлиб, уни яхши кўришлик билан Аллоҳнинг мағфирати умид қилинади.
ИМОМ БУХОРИЙ УЛАМОЛАР НАЗДИДА
Бу сатрларни ёзишдан мақсад, Имом Бухорий хазратларининг таржимаи ҳолларини кенгайтириб, унга зеб беришга уриниш эмас.
МИССИОНЕРЛИКНИНГ ЖАМИЯТ ҲАЁТИГА ТАҲДИДИ
Дунё тарихига назар соладиган бўлсак, миссионерларнинг ўзга дин вакиллари орасидаги фаолияти ҳар доим минтақа барқарорлигини бузишга, аҳоли орасида нотинчликларни келтириб чиқаришга ва қон тўкилишларга сабаб бўлган.
ОТА ОНАЛАР МАСЪУЛИЯТИ
Қайси бир хонодон соҳибларини Аллоҳ таоло фарзанд аталмиш неъмат билан сийлар экан, бас бу хонодон соҳиблари бу неъматни қадрига етишлари ва руҳий ва жисмоний жиҳатдан муҳофаза қилишга масъулдир.
САВОБ ИШНИ ҲАР КИМ, ҲАР КУНИ ҚИЛИШИ КЕРАК
Истиқлол йилларида серқуёш диёримизда миллий ва диний қадриятларимиз қайта тикланди. Мустабид тузум даврида омборхоналарга айлантирилиб деярли ташландиқ ҳолга келиб қолган масжидлар қайта тикланиб эҳтиёжга яраша янгилари қурилиб замон талаблари асосида жиҳозланмоқда. Асосий қонунимизда виждон эркинлиги кафолатлаб қўйилди. Ҳоҳловчилар учун муборак ҳаж ва муборак умра зиёратларига шароитлар яратилди. Диний адабиётлар нашри йўлга қўйилиб пайдар-пай чоп этилиб турилибди.
Мўминнинг мукофот оладиган куни
Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар бўлсинки Рамазон рўзасини тугатиб, эвазига катта мукофатлар олиш арафасида турибмиз. Бу мукофот албатта рўзадорларга Яратган Зот тамонидан ҳайит куни бериладиган, миқдори Ўзигагина аён бўлган улкан мукофотдир. Шунинг учун ҳам ҳайит байрамини аъло кайфият ва кўтаринки руҳ билан ўтказиш лозим. Ҳайит куни дуолар ижобат бўладиган, гуноҳлар кечириладиган муборак кундир. Бу кунда ўқиладиган намоз вожиб ҳисобланади. Намозгоҳга бориш учун ҳар бир намозхон уйидан таомланиб чиқиши, мисвак ва ғусл қилиши, хушбўй атир сепиши, энг яхши кийимларини кийиши ва намоз вақтигача фитр садақасини бериши суннат амаллардан ҳисобланади. Бомдод намозидан то ҳайит намозигача нафл намозлар ўқилинмайди. Ҳайит куни илоҳий байрам бўлганлиги учун бу кунда фотиҳахонлик қилмасдан байрамона кайфиятда бир бирларимизни қутлаб совға саломлар бериб хурсандчилик билан ўтказиш керак. Пайғамбаримиз (с.а.в) бир ҳадисларида: “Ҳайит намози ўқиладиган кун шайтон “Дод” деб юборади. Унинг лашкарлари “Сени ким йиғлатадиган даражада хафа қилди” деб қайта қайта сўрасалар ҳам тўхтамай йиғлайверади. Охири йиғидан тўхтаб: “Бир йил ҳаракат қилиб, одам болаларини йўлдан уриб, уларга турли гуноҳларни қилдирган эдим, бари куйиб кетди. Бир ой тутган рўзаси ҳурматидан Аллоҳ уларнинг барча гуноҳларини кечириб юборди”, - деб жавоб беради. Шайтон йиғлаб, куйиб хафа бўладиган кунда мўмин мусулмонлар шод бўлиб хурсандчилик қилишлари, ота-оналаридан, қариндош уруғларидан, опа-сингилларидан, қолаверса кам таминланган оилалардан хабар олишиб хурсандчилик улашишлари лозим. Расулуллоҳ (с.а.в): “Ким бир мусулмоннинг дунё қайғуларидан бирини кетказса, Аллоҳ унинг қиёмат кунидаги қайғуларидан бирини кетказади. Ким дунёда бир қийналган биродарининг оғирини енгил қилса, Аллоҳ таоло унинг қиёматдаги оғирини енгил қилади. Қайси бир банда бошқа бир бандага ёрдам қилса, Аллоҳ таоло унга ҳам ёрдам қилади”, - деб мархамат қилганлар. (Термизий ривояти). Охиратини ўйлаган ҳар бир мўмин киши имкони борича савоб талабида муҳтожларга ёрдам қўлини чўзиши жаннат томон ташлаган қадамига тенгдир. Айниқса ҳайит кунлари бой ва камбағаллар тенг бўлиб хурсандчилик қилсалар, ҳар бир хонадонга байрам шукуҳи кириб борса нур устига аъло нур бўлади. Гап талашиб арзимас дунё матоҳи учун аразлашиб юрганлар, аввало ҳайит ҳурматидан тезда ярашиб бир бирларидан узр сўрашлари керак. Буюк Аллоҳимиз бандаларнинг гуноҳларини кечириб турганида биз ожиз бандалар бир биримизнинг гуноҳимиздан ўтмасак ношукурлик эмасми. Албатта мўмин кечиримли бўлади. Иншаоллоҳ ҳайит байрамини биргаликда ўйнаб кулиб, аъло даражада ўтказамиз. Вилоятимиз худидида 273 та жоме масжидларда соат 05:45 дақиқа ўтганда ҳайит намози ўқилинади. Намозхонлар учун масжидларимизда шарт шароитлар яратилган. Аллоҳ таоло барчамизнинг ханодонларимизга барокатларини нозил айлаб келгуси йил рамазон ойига соғ саломат етишимизни насиб қилсин. Яна бир бор байрамингиз муборак бўлсин азизлар.
