НАВРЎЗ ҚАНДАЙ БАЙРАМ?
Ҳижрий-шамсий тақвим бўйича Қуёшнинг биринчи буржга ва ойнинг ўн икки бурждан бири – ҳамалга кириши билан Наврўз, шу билан бирга, янги (шамсий) йил кириб келади. Беш минг йиллик тарихга эга бу байрам инсон ва табиат уйғунлиги рамзидир.
Буруж сураси 1-оятида Аллоҳ таоло айтади: «Қасамёд этаман (ўн иккита) буржларга эга осмон билан». Бу ўринда буржлардан мурод осмондаги Қуёш ва Ой буржларидир.
Фурқон сурасининг 61-оятида эса: «Осмонда буржларни бунёд этган ва унда чироқ (Қуёш) ва нурафшон Ойни пайдо қилган Зот баракотли (буюк)дир».
Исроф барака заволидир
Исроф сўзи луғатда “чегарадан чиқиш” маъносини англатади. Истилоҳда эса моддий сарф харажатларда ўз ифодасини топади.
Қўшничилик хақлари
Аллоҳ таоло башариятни икки дунё яхшиликларга етадиган, уларнинг хаётини тартибга солиб турадиган жуда гўзал одоб-ахлоқларни берди. Бу борада Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам жуда чиройли ўрнак ва намуна бўлдилар.
ЖАНОЗА МАРОСИМИГА ДОИР ФИКХИЙ МАСАЛАЛАР
Жанозанинг луғатдаги маъноси «сатр» яъни тўсиш, бекитишдир. Тобутга солинган маййит ҳам тўсилган бўлади.
Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким бир маййитни ювса-ю, уни сатр қилса, гуноҳларидан худди онасидан туғилган кунидек бўлиб чиқади”- дедилар.
МУНОСИБ ҚЎШНИЧИЛИК!
Аллоҳ таоло инсонларни нафақат ўзига ибодат қилишга, балки шу билан бирга жамиятда одамлар орасида меҳрибонлик ришталарини боғлашга ҳам буюради. Халқимизда ота-онага, қариндошларга яхшилик қилиш, саломлашиш, касалларни зиёрат қилиш, устозларни ҳурмат қилиш, мусулмон бўлса-бўлмасада атрофдаги одамларга яхшилик қилиш ва шу каби инсонлар ўртасини ислоҳ қилишга қаратилган ижтимоий одоблар жуда кўп. Бир қарашда бу амаллар ота-боболаримиздан ўтиб келаётган қадриятдек туюлсада, аслида буларнинг асослари динимизга бориб тақалади. Бу ижтимоий одоблардан қай бирини олиб қараманг, ҳаммаси бир неча асрлар олдин Қуръони каримда ё Расулуллоҳ (с.а.в) ҳадисларида баён қилинганини биламиз. Мана шунинг учун жамиятда инсоний фазилатларни мустаҳкамлашда диннинг ўрнига юксак баҳо берган.
КАСАЛЛИК ЮҚИШИ ЙЎҚ, ЭҲТИЁТ БЎЛИШ ЯХШИ
Бугунги кунда Коронавирус касаллигининг кенг тарқалмаслиги ва олдини олиш учун мамлакатимизда барча зарурий чоралар кўрилмоқда. Фуқароларимизнинг таҳликага тушиши асло керак эмас. Бу офатни енгиб ўтиш энг аввало, ҳар биримизнинг ўзимизга боғлиқ. Биринчидан, шахсий гигена қоидаларига риоя этишмимиз, тегишли ҳимоя воситаларидан фойдаланиш ва бошқа зарурий эҳтиёт чораларини кўриш, касалликнинг олдини олиш бўйича тиббиёт ходимларининг тавсияларига қатъий амал қилиш орқали ўзимиз ҳамда яқинларимизни коронавирус инфекциясидан бемалол ҳимоялашимиз мумкин.
Хотиржамлик ярим соғликдир
Ривоятларда келтирилишича, бир замонлар Боғдод шаҳрига ўт тушиб, уйлар бирин-кетин ёна бошлаган экан. Ана шундай хонадонларнинг бирида ёш болалар қолиб кетибди. Ўша ердан ўтаётган бир солиҳ киши болаларнинг ота-онаси кўтараётган дод-фарёдни эшитиб, ўйлаб ҳам ўтирмасдан ўт ичига кириб болаларни олиб чиқибди. Ҳайратлиси шу эдики, у одамнинг бир дона туки ҳам куймаганди. Гўдакларнинг ота-онаси чексиз қувониб у одамга ўн тилла танга узатса, у киши “тиллаларни оладиган одам бўлганимда оловдан соғ чиқмас эдим” дея жавоб берган экан.
Ободлик кўнгилдан бошланади
Инсон ҳар бир ишни бажаришдан олдин уни қалбида ният килади. Ундан кейин эса уни бажаришга ҳаракат қилади. Юраги тоза одамлар ҳамиша яхшиликни ният қилиб, шуни амалга ошириш пайида бўлишади. Натижада уларнинг қалбида ёмонликка жой қолмайди. Аллоҳ таоло Қуръони Каримда марҳамат қилади: “У сизларни ердан пайдо қилди ва унги сизни ободлиги учун қўйди” (Ҳуд сураси, 61- оят).
Aёл- мўътабар зот!
Aёл - аввало онамиз, ҳаёт йўлимиздаги йўлдошимиз, опа- синглимиз, қизимиздир. Aллоҳ таоло инсонни азизу мукаррам этиб, уни жуфт ҳолида яратди. Aёл оиланинг чироғи, фарзандлар тарбияловчиси ҳамда инсоният силсиласини давом эттириш учун оналик бахти ва масъулияти берилган зотдир. Қуръони каримда бундай дейилади: "Унинг аломатларидан (яна бири) – сизлар (нафсни қондириш жихатидан) таскин топишингиз учун ўзларингиздан жуфтлар яратгани ва ўртангизда иноқлик ва меҳрибонлик пайдо қилганидир. Aлбатта, бунда тафаккур қиладиган кишилар учун аломатлар бордир".
“Билиминг осмонга етган бўлса ҳам, бошқалар илмига қулоқ сол ҳар дам!”
Ургут тумани бош имом-хатиби Шоди домла ҲАҚБЕРДИЕВ билан суҳбат