БОШЛИҚЛАРГА ИТОАТ ҚИЛИШ
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда ўзимиздан бўлган бошлиқларга итоат қилишга буюриб марҳамат қилди:
ИСЛОМДА СИЛАИ РАҲМ
Динимиз исломда силаи раҳмга ниҳоят даражада катта эътибор қилинган бўлиб, кўплаб оят ва ҳадисларда силаи раҳмнинг фазилати, аҳамияти ва зарурати такрор-такрор уқтирилади. Мўъминларнинг асосий сифатлари баён қилинган оятларда уларнинг қариндош уруғлар билан алоқани боғлашлари ҳақидаги сифатларига ҳам алоҳида урғу берилади. Бунинг муқобилида эса бузғунчи бўлган қавмларнинг ёмон сифатлари зикр қилинганда, уларнинг Аллоҳ буюрган ришталарни узишлари ҳақида яъни силаи раҳм қилмасликлари ҳақида хабар берилади. Албатта, бу бежиз эмас. Динимизнинг силаи раҳмга бу қадар юксак аҳамият қаратиши унинг нечоғли аҳамиятга молик иш эканидан далолатдир.
ҚУРБОНЛИК ҲУКМЛАРИ
Аллоҳ таолонинг бандаларига ато этган неъматлари чексиз ва беҳисобдир. Мазкур беадад неъматлардан бири эса ўз бандаларига савоб захираларини бойитиб олишлари учун тақдим этган ўзига хос эзгулик ва яхшилик мавсумларидир. Ҳақ таоло Ўзининг илми азалийсида инсон зотининг заифлиги, гуноҳлар чангалига тушиб қолишга мойиллигини билган, уларга гуноҳлари ўчирилиб, ажру савобларининг қат-қат орттириб берилишига сабаб бўладиган махсус мавсумлар инъом этди. Ана шундай эзгулик мавсумларидан бири зулҳижжа ойининг аввалги ўн кунлиги ҳамда унда амалга ошириладиган қурбонлик амалидир. Қурбон ҳайити маъносини берувчи “ийду-л-азҳо” сўзи бежизга бундай номланмаган. Зеро, ҳаж амалларининг асоси бажариладиган бу кунлардаги энг асосий иш Аллоҳ таоло учун шукрона тарзида жонлиқ сўймоқдир. Шунинг учун ҳам бу байрам бизнинг тилда “қурбон ҳайити” деб аталади.
ИСТИҚЛОЛИМИЗ РАҲНАМОСИ
Жафокаш халқимизнинг бошига кўп мусибатлар тушган. Зеро, Аллоҳ таоло суйган бандасига турли синовлар, имтиҳонлар юбориб, унинг иймонини, иродасини пўлатни ўтда тоблагандек тоблаб турар экан. Ўзбек халқи ҳам сўнгги асрлар давомида айниқса кўп заҳматлар чекди, мустабид тузумнинг асоратида қолди. Бироқ, эрксевар халқнинг метин иродасини, порлоқ келажакка, ҳурриятга бўлган ишончини ҳеч нарса синдира олмади. Парвардигоримизнинг инояти ила халқимиз ичидан буюк ўғлонлар, асл қаҳрамонлар етишиб чиқиб, Ватан озодлиги, юрт ободлиги йўлида улкан ишлар қилиб, исмлари тарихимизга зарҳал ҳарфлар билан ёзилиб қолди.
ГЎЗАЛ ВА БЕТАКРОРИМСАН, ФАХРИМСАН ВАТАН
Ҳаммамизга маълумки, мустақиллигимизнинг йигирма беш йиллигини нишонлаш арафасида турибмиз. Ана шу қисқа муддат ичида юртимиз таниб бўлмайдиган даражада ўзгардики, унинг чиройидан кўзларимиз қамашиб, қалблар қувончга тўлиб, кўнгиллар яйрайди. Ҳар бир соҳа вакилига ўзига топширилган вазифани аъло кайфият билан, аъло даржада бажараётганлиги, ватанга бўлган меҳр-муҳаббати, одамларга бўлган ҳурмат-эҳтироми, эртанги кунга бўлган ишончини янада ошириб, кучига куч, қувватига қувват қўшмокда. Шу жумладан биз диний ходимлар ҳам ўз зиммамизга юклатилган вазифаларни имкон қадар баҳоли қудрат бажариб келмоқдамиз. Бугунлик кунда шаҳримиздаги масжидлар замон талаби даражасида ободонлаштирилгани, намозхонларга тўлиқ қулайликлар яратиб берилганлиги ҳеч кимга сир эмас. Биз бугун ҳар қандай меҳмонни кутиб олиб, ютуқларимиз билан таништириб, бирон бир камчиликсиз кузатиб қўйиш даражасига етганлигимиз Давлатимиз раҳбарларининг олиб бораётган одилона сиёсати, меҳнати самарасидир. Мустақиллигимиз шарофати ила шундай олий даражаларга эришдик. Бу даражадан тушмаслик учун ўзимизни ва ёшларимизни ҳар қандай ёвуз кучлардан, фитналардан,тухматлардан, дин ниқоби остида ҳаракат қилаётган динсизлардан, “оммавий маданият” деб аталмиш офатлардан асрашимиз керак.
ҚУРБОНЛИК УЛКАН САВОБ
Халқимиз азалдан Қурбон ҳайитини Зулҳижжа ойининг ўнинчи кунида байрам сифатида нишонлаб келади. Ҳайит куни мўмин-мусулмонлар Ҳайит намози ўқиб, эҳсонлар қилади ва ота-она, ёру биродар, қариндош-уруғларни зиёрат қилади ҳамда қўни-қўшни, етим-есир, бева-бечора ва беморларнинг ҳолидан хабар олади. Бордию аразлашганлар бўлса Ҳайит куни бир-бирларидан узр сўраб, кунгилларни шод этади. Шунингдек, бу кунларда оталар фарзандларига сайил харжи берсалар, оналар эса қизларини ёнига олиб қўлларига хина қўйиб, кўзларига сурма суртади. Муқаддас динимизда бу ишларнинг барчаси ниҳоятда улкан хайрли ва савобли амаллардан саналиб, уларни бажаришга халқимиз алоҳида эътибор билан қарайди.
ОТА ОНАЛАР МАСЪУЛИЯТИ
Қайси бир хонодон соҳибларини Аллоҳ таоло фарзанд аталмиш неъмат билан сийлар экан, бас бу хонодон соҳиблари бу неъматни қадрига етишлари лозим ва руҳий, жисмоний жиҳатдан муҳофаза қилишга масъулдир.
АБДУЛЛОҲ ИБН МУБОРАК ИЛМ ВА ФАЗИЛАТДА ЧЕКСИЗ УММОН
“Суфён Саврий вафот этганда ларзага келган еру-осмон, Абдуллоҳ ибн Муборак вафоти туфайли ҳам айнан шундай ларзага келди”.
ҲАЁ ИНСОННИНГ ЗИЙНАТИ
Халқимизда “Имонсизда ҳаё, ҳаёсизда имон бўлмайди” деган ажойиб бир нақл юради. Албатта бу хикматли гаплар бекорига айтилмаган. Бобокалонларимиз ҳар бир айтган гапларини ҳаёт тажрибаларидан, муқаддас китобимиз Қуръону карим ва ҳадиси шарифга тўғри келадиган ва келажак авлоднинг комил вояга етиши учун хизмат қиладиган маъно-мазмунларда хикмат қилиб қолдирилган. Ҳаё имондан бир бўлак бўлиб, у имонни сайқал топишида, гўзал ва поклигида муҳим ўрин тутади. Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам: “Имон олтмишдан зиёд бўлакдан иборатдир. Унинг энг афзали “ЛА ИЛАҲА ИЛЛОЛЛОҲ” калимаси бўлса, энг пастки даражаси йўлдаги инсонга азият етказаётган нарсаларни олиб ташлашдир. Ҳаё ҳам имондан бир бўлакдир.”- деб марҳамат қилганлар. Қайси бир кишининг ҳаёси кучли бўлса, демак, унинг имони ҳам кучлидир. Унинг имони кучли бўлса, демак, ҳаёси ҳам кучлидир. Ҳаё билан имон бир-бирига чамбарчас боғланган, Аллоҳнинг бандаларига берган улкан неъматларидан биридир. Шундай экан ҳаёни иймон билан, иймонни эса ҳаё билан безаб ҳаётимизга тадбиқ этсак, энг гўзал, энг олий жаноб, энг иболи, энг ҳаёли, энг тақволи мусулмонга айланамиз.
ИСЛОМДА АЁЛ НИМА УЧУН ҚАДРЛАНАДИ?!
Дунё тарихида бирор бир жамият ёки тузим, аёл зотини Ислом ардоқлаганчалик қадрламаган ва унга эҳтиром кўрсатмаган. Мусулмон бўлмаган кишилар ҳаётига назар солсак, уларда аёл зотига нисбатан асосан икки хил қараш шаклланганини кўришимиз мумкин. Улардан бири салбий, яъни аёлнинг ёмонликлар боиси сифатидаги қараш ва иккинчиси — аёлнинг гўзал хилқат экани ҳақидаги талқини.
