Isrof nima?
Isrof – vaqt, pul, mol kabi Alloh taolo bergan ne'matlarni nojo‘ya sarflashdir. Isrof qiluvchilar “musrif” deb ataladi. Alloh musriflarni yoqtirmaydi. Isrofning ziddi tejamkorlikdir.
Isrof ham, baxillik ham Islom dinida haromdir. Chunki bulardan biri pul va molni sochish, keraksiz joylarga sarflash bo‘lsa, ikkinchisi, mol va pulni to‘plab, qo‘lda ushlash, undan o‘zini ham, boshqalarni ham foydalantirmaslikdir.
Alloh taolo bizga yetkazgan halol ne'matlardan o‘zimiz istagancha foydalanishimiz mumkin. Ammo isrof qilish va manmanlikka berilishga yo‘l qo‘ymasligimiz lozim.
Eng ulug‘ maskan va eng og‘ir xiyonat
إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَىٰ أُولَٰئِكَ أَن يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ
«Albatta, Allohning masjidlarini faqat Allohga va oxirat kuniga iymon keltirganlar, namozni to‘kis ado etganlar, zakotni berganlar va Allohdan boshqadan qo‘rqmaganlargina obod qilurlar. Ajab emaski, ana o‘shalar hidoyat topguvchilardan bo‘lsalar» [Tavba surasi, 18-oyat].
BOSH QOMUSIMIZ — FUQAROLAR UCHUN MUSTAHKAM HIMOYA
Har qanday davlat yoxud jamiyatning huquqiy poydevori bo‘lmog‘i lozim. Zero, bunday poydevor bo‘lmas ekan jamiyat, millat tanazzulga yuz tutadi.
Oilada kim rahbar?
Alloh taolo Qur'oni karimda shunday marhamat qiladi:
Erkaklar xotinlari ustida rahbardirlar. Bunga sabab Alloh birovlarini birovlaridan (ya'ni, erkaklarni ayollardan) ortiq qilgani va erkaklar (xotinlari va oilalari uchun) o‘z mol-mulklaridan sarf-xarajat qilganlaridir.
(Niso surasi, 34-oyat)
IMOM MOTURIDIY BUYUK SHAXSIYAT EGASI
Buyuklar, shubhasizki, buyuk shaxsiyat sohibi bo‘lganlar. Ular avvalo, insoniylik, insof, diyonat, adolat, pokiza qalb, taqvo, parhezkorlik singari ulug‘insoniy fazilatlarni o‘zlarida jamlaganlar va buyukliklarini shuning ustiga qurganlar. Zero, shuningsiz buyuklikka yo‘l yo‘q. Ajdodlarimiz ham bejizga “Olim bo‘lish oson, odam bo‘lish qiyin” yoki “Olim bo‘lma, odam bo‘l!”deyishmagan.
IMOM BUXORIYNING SHUBHALI O‘RINLARDAN EHTIYOT BO‘LISHI
Yurtimizdan yetishib chiqqan buyuk ulamolardan hadis ilmida eng mashhurlaridan biri, shubhasiz, Imom Buxoriydir. U kishi o‘zining nodir zehni, ijtihodi, aql bovar qilmas noyob iste'dodi, har qanday to‘hmat o‘rinlaridan uzoqligi va juda ehtiyotkorligi bilan o‘z zamondoshlari orasida ham, keyingi avlodlar orasida ham katta hurmatga sazovor bo‘lgan. Imom Buxoriy ilm talab qilib ko‘plab mamlakatlarga safar qilgan. Bu safari davomida turli xil ajoyib voqea va hodisalar sodir bo‘lgan. Shulardan biri, Imom Buxoriyning o‘ta parhezkorligi va har qanday to‘hmat o‘rinlaridan o‘zini ehtiyot qilishiga dalolat qiladigan hikoyadir.
Payg‘ambar alayhissalom avlodlari Termizga qanday kelib qolganlar?
Termiz shahri yaqinida joylashgan Sulton Saodat ziyoratgohi Termiz sayyidlari xonadonining X-XVII asrlar davomida qurilgan maqbaralaridan iborat bo‘lgan o‘ziga xos me'moriy majmuadir. Uning nomi Sulton Saodat, arab tilidan tarjima qilinganda – «baxtlilar sultoni» demakdir. Termiz sayyidlarining yetakchilari – naqiblari asrlar davomida “Sulton Sadot” – sayyidlar sultoni unvoni bilan sharaflanganlar. Ikkala atama bir-biriga o‘rindosh sifatida foydalanilgan, arab tilida
QISH MO‘MINNING BAHORIDIR
Har bir faslning o‘ziga yarasha fazilatlari bor. Ammo ular ichida qish fasli alohida fazilatga egadir. Chunki Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu faslning mo‘minlar uchun alohida fazli borligini aytganlar.
Rasulolloxga Muxabbat Imondandir
Alloh taolo Tavba surasining 128-oyatida “Bataxqiq” sizlarga o‘ziningdan bo‘lgan sizning mashaqqat chekishiningiz uning uchun og‘ir bo‘lgan sizning (soadatga yetishingizga) tashna bo‘lgan Payg‘ambar keldi” deb Payg‘ambarimizni bir necha sifatlar bilan vasf qilingan.
MAFTUNKOR SO‘ZNING BADALI
Olamlar robbisi Alloh taologa hamdu sanolar, butun olamlarga rahmat qilib yuborilgan Muhammad sollallohu alayhi vasallamga hamda u kishining oila a’ozlariga va sahobariga salovotu salomlar bo‘lsin.
Baxtli hayotimiz yanada mukammal bo‘lishi uchun oldin Alloh bilan o‘rtamizdagi bajarishimiz shart bo‘lgan vazifalarimizni amalga oshirib,so‘ng xalq bilan bo‘ladigan ishlarga kurashishimiz lozim. Gapni chiroyli bezab gapirish oson,lekin o‘sha chiroyli gapni maqtalgan sifatlar va ulug‘ amallar ila qolipga solish qiyin ish.
Jamiyatda imom-xatiblarning tutgan o‘rni
Islom oila munosabatlariga jiddiy e'tibor qaratgan din. Oilaviy masalalarning barchasi dinning masdari bo‘lgan Qur'on va sunnat bilan tartibga solingan. Oila farovonligini oshirish va mustahkamlashda islom ta'limoti kuchli strukturaga ega. Islomda oila ajrimi fojea sifatida qabul qilinadi. Tarixiy va bugungi statistik ma'lumotlarga ko‘ra dunyo aholisi o‘rtasida oilaviy ajrimlarning juda oz miqdori musulmon jamiyatlar hissasiga to‘g‘ri keladi. Bu musulmonlarning oilaga nisbatan hurmat bo‘lgan qarashi boshqa xalqlarga nisbatan bir pog‘ona yuqori ekanidir. Tarixdan oila qurish va ajrimlar muftiy, qozi va imomlar va diniy bilimli kishilarning ishtirokida bo‘lib kelgan. Hozirgi kunda ham musulmonlar nikoh va ajrimlar borasida imom-xatiblarga murojaat qilishi davom etib kelmoqda.
Nishonga urilgan gaplar: Mo‘min yaxshi niyatli bo‘lgani uchun aldanadi, Munofiq yomon niyatli bo‘lgani uchun aldaydi.
Egasi maqtanayotgan qanchadan qancha hashamatli uylar ichida g‘arib taqdirlar, bashang liboslar ichida notavon tanalar, oppoq badanlar ichida qop-qora ko‘ngillar bor.
Tarix muhrlagan so‘zlar
***
