Fiqhiy mazhablar va ularning yuzaga kelishi
Islom dini kelgandan keyin bir asr o‘tar-o‘tmas turli diniy huquqiy (fiqhiy) maktablarning paydo bo‘lishiga zamin yaraldi. Islom dini jug‘rofiy jihatdan katta hududlarga tarqalib, turli millat va xalqlar bu dinni qabul qilib, uni o‘zlarining hayot tarziga aylantira bordilar. Dindagi xuquqiy masalalarni yechishda esa, asosiy rolni mazhab asoschilari o‘tadi.
Qabrlarni ziyorat qiling, u oxiratni eslatadi.
Modomiki islom qabr masalasini chetda qoldirmas ekan uning ziyorat mavzusini ham qoldirmaydi. Chunki u insonni oxirat ishlariga e'tiborli bo‘lishga, qalbi yumshab ko‘zidan shashqotor yoshlar oqishga, o‘tgan ishlarga nazar tashlashga undaydi. Alloh taolo bilan uchrashish uchun tayyorgarlik ko‘rishga chaqiradi. O‘tganlar biz tiriklarni duo va istig‘forlarimizdan va Qur'on tilovatining savobidan umidvor bo‘lishadi.
KITOB VA ILMGA MUHABBAT QO‘YISHNING FAZLI
Muhtaram yurtboshimiz Shavkat Mirziyoevning “Kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirishga qaratilgan farmoyishi”ning qabul qilinishi jamiyatimizda ilmning ahamiyatini oshirishga qaratilgan yuksak odim bo‘ldi.
QOG‘OZ QADRI
Insoniyatning barcha jabhadagi taraqqiyotida beqiyos ahamiyat kasb etgan va ajdodlar ilmiy merosi avlodlar qo‘liga yetib borishida asosiy vosita bo‘ib xizmat qilgan omil – bu qog‘oz albatta. Allohning nabiysi Idris aklayhissalom insoniyat tarixida ilk bor qo‘liga yozuv qurolini olib yoza boshlaganlaridan buyon shu kunimizga qadar bu ikki ne'mat – qalam va qog‘oz vositasida insoniyat uchun misli ko‘rilmagan ulkan ma'naviy xazina yuzaga keldi.
SALMON FORSIY Haqiqat izlovchi (2-qism)
Rasululloh va musulmonlar katta falokat yoqasida qoldilar. Chunki Madinaga yaqinlashib kelayotgan dushman qo‘shini son va tayyorgarlik jihatidan musulmonlardan bir necha barobar ko‘proqligi aynan bilinib turardi. Musulmonlarning tarvuzlari qo‘ltig‘idan tushib, xayollarini dahshat qamrab oldi. Qur'oni karim bu holatni quyidagicha tasvirlaydi: “O‘shanda ular sizlarning yuqori tomoningizdan ham, sizlardan quyiroq tomonidan ham (bostirib) kelgan edilar. O‘shanda ko‘zlar tinib, yuraklar bo‘g‘ziga tiqilib qolgan va sizlar Alloh haqida (turli yomon) gumonlar qila boshlagan edinglar” (Ahzob surasi, 10-oyat).
Mustahkam oila obod turmush garovi
Oilada shirin-shirin orzular og‘ushida, qalblarga quvonch olib farzand dunyoga keladi. O‘g‘ildir, qizdir Alloh bergan ulug‘ ne'matdir. Qiz bola ulg‘ayar ekan uning ilk o‘ynaydigan o‘yinchog‘i, ovunchog‘i — qo‘g‘irchoqdir. Bolalar birga o‘ynashar ekan ularning biri ota, biri esa ona, o‘yinchoqlar esa farzandlari bo‘lib o‘ynashadi. Balkim, shundandir, oila to‘g‘risidagi tushuncha bolaligimizdan qon-qonimizga singib ketgan. O‘zbek xalqi shuning uchun ham oilani muqaddas deb biladi. Haqiqatdan ham, boshqa xalq turmush tarzini kuzatar ekanmiz, bizdagi oilaga bo‘lgan mehr-muhabbat, fidoyilik, oilaning muqaddasligini his qilish, farzand tarbiyasiga bo‘lgan munosabat, oilalardagi totuvlik, sabr-toqat, qanoatlilik, insof-diyonat kabi ijobiy fazilatlar faqatgina o‘zbek xalqiga, o‘zbek oilalariga mosdek tuyuladi kishiga. Haqiqatdan ham mana shunday azizlar! Bizga mana shunday tuyg‘ularni ota-bobolarimiz me'ros qoldirishgan. Ulardagi shunday tuyg‘ular bizning qon-qonimizga singib ketgan.
Qo‘shnilar bilan yaxshi bo‘lish – tinch-totuvlik garovi
Har bir jamiyat a'zosi hayotdi davomida o‘zining hohish-irodasiga bog‘liq bo‘lmagan holda doimiy ravishda qo‘shnisi bilan aloqada bo‘lib turadi. Ko‘pincha, jamiyatni tinch-osuda bo‘lishligi ham jamiyat a'zolarining o‘zaro va qo‘shnilari bilan bo‘ladiga chiroyli muomalalariga bog‘liq bo‘ladi.
FITNALAR ZOHIR BO‘LGANDA NIMA QILMOQ KERAK?
Jamiyat ichra tinchlikni asrash har bir davrda, har bir xalq uchun eng dolzarb ishlardan biri bo‘lib kelgan. Ayniqsa, biz yashayotgan hozirgi davrda turli fitnalarga sabab bo‘luvchi omillarning turlari ko‘paygandan ko‘paygan vaqtda tinchlik eng qimmat ne'matlardan biriga aylanmoqda.
JAHOLATGA QARSHI MA'RIFAT
Bugungi kunda eng zamonaviy texnologiyalardan va kishilar uchun muqaddas hisoblangan tuyg‘ulardan faol foydalangan holda inson ongi va qalbi uchun olib borilayotgan kurash o‘ta nozik tus va xatarli ko‘lam kasb etmoqda. Turli mutaassib kuchlarning dinimiz asoslarini, Qur'on karim oyatlari va hadislarning asl mohiyatini buzib talqin qilish, jamiyat hayotiga tahdid soladigan ishlarni islom bilan bog‘lashga urinayotgani ham shunday xulosa chiqarish imkonini beradi.
SALMON FORSIY
Haqiqat izlovchi
Bu qahramonimiz Fors mamlakatidan kelganiga qaramay, boshqalardan ko‘ra oldinroq imon keltirdi. Islom dini musulmonlar orasidan shunday bir toifa kishilarni chiqardiki, ular ilm, imon va dinda barchaga ibrat bo‘ldilar. Islomning ulug‘ mo‘jizalaridan biri shundaki, u qaysi yurt yoki o‘lkaga yetib borsa, o‘sha yurt ahlining ochilmay turgan qobiliyatlarini yuzaga chiqarar edi. Natijada musulmonlarning olimlari, falakiyotchilari va kashfiyotchilari ko‘paya bordi. Bu olimlar o‘zlarining ilm va kashfiyotlari bilan butun dunyoni hayratga sola boshladi. Ular turli joy va vatanga mansub bo‘lishsa-da, dinlari bir edi.
QISHLOG‘IM QALBIM SURURI
Biz yashab turgan maskan Samarqand viloyati Kattaqo‘rg‘on tumanining dashtli hududida joylashgan Moybuloq qishlog‘idir. Bu qishloqning o‘ziga yarasha fayzu-tarovati va fazilatlari bor. Qishlog‘imizda bir necha turdagi shifobaxsh tabiiy giyohlar o‘sadi. Lalmikor va suvli yerlaridan turli xil nozu-ne'mat mevalar yetishtiriladi. No‘xat, kunjit, bug‘doy, qovun, tarvuz, uzum deyisizmi, ularning ta'mi o‘zgacha. Moybuloqning mayizi dunyoga mashhur. Ayniqsa “ko‘k”, “osh mayiz”, “qora mayiz”, “soyaki”, “kunaki”, “ilma soyaki”, “ilma kunaki” kabi bir necha turdagi mayizlarning tayyorlanish usullarini mahalliy aholi mahorat bilan amalga oshiradi. Qora mayiz insonlarning zehn, yurak, miya faoliyatiga quvvat bo‘lishini tibbiyot sohasi ham tasdiqlagan.
Mafkuraviy immunitetni shakllantirishda diniy qadriyatlarning ahamiyati
Alloh taoloning ulug‘ ne'matlaridan bo‘lgan Mustaqillik sababli yurtimiz uzra hurriyat va fayzu barakot taraldi. Uzoq yillik isbibdodli tuzumdan so‘ng milliy va diniy qadriyatlarimiz qaytadan ravnaq topdi.
