Farzandlarga nisbatan ota – onalarning burchlari
Ota-ona uchun farzand Allohning ulug‘ bir ne'matidir. Allohning ne'matlari juda ko‘p, uni yozib, sanab ado qilil mushkuldir. Farzand ne'mati esa alohida bir Allohning in'omi desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Ota-onalarning vazifalari faqat farzandlarning dunyoga kelishiga sababchi bo‘lib qolmasdan, ularning aqlli, ongli, hayoyu iboli, jismoniy sog‘lom, jamiyatga, balki butun insoniyatga foydasi tegadigan insonlar bo‘lib yetishishlari uchun qayg‘urishlari lozim. Buning uchun har bir ota-onaning avvalo o‘zi imon-e'tiqodli, ilmli bo‘lishi, o‘zini biladigan, o‘zligini taniydigan bo‘lishi kerak.
INTERNET TARMOG‘IDAGI NOXOLIS AXBOROTLAR XATARLIDIR
Bugungi kunda turli ko‘rinishdagi axborot vositalarining nozik jihatlarini har bir ongli kishi anglab yetishi lozim. Chunki bunday aloqa tarmoqlari turli yo‘llar bilan, garchi insonda xohish bo‘lmasa ham, o‘ziga jalb qilib, changaliga tortadi. Ijtimoiy tarmoqlardagi ayrim axborotlarning jamiyatga solayotgan eng katta tahdidlaridan biri tinch-totuv oilalarning barbod bo‘lib ketayotganidir.
DINIY EKSTREMIZM VA SOF ISLOM
Din - arabcha so‘z bo‘lib, “ishonch” degan ma'noni anglatadi. Islom dini nuqtai nazariga ko‘ra hanif dinning aqidaviy asosi – Alloh taologa, payg‘ambarlarga, farishtalarga, muqaddas kitoblarga, oxiratga, barcha yaxshilik va yomonlik Yaratganning irodasi bilan bo‘lishiga ishonmoqlikdir.
Bolalaringiz tarbiyasini go‘zallashtiring
Bugungi yoshlarimiz tarbiyasi haqida juda ko‘p gapiriladi. Chunki tarbiya inson kamoloti davrida muhim o‘rin egallaydi. Ko‘z quvonchi bo‘ladigan farzand o‘stirish uchun ota-ona farzandiga e'tibor ko‘rsatishi, nozik niholdek asrab avaylashi, tarbiyalashi zarur. Uni barcha yomon illatlardan himoya qilib, faqat yaxshiliklar ila yetaklashi, yaxshiliklar bilan tarbiyalashi kerak. Bola ota-ona uchun bir imtihon. Bu sinovdan muvaffaqiyatli o‘tishning bosh omili esa bolani go‘zal axloq egasi qilib tarbiyalashdir.
Boyligingiz bilan hargiz faxrlanmang
Barcha mavjudotlarga rizq beruvchi yolg‘iz Alloh Taoloning o‘zidir. Alloh subhanahu va ta'olo insonlarning ba'zilariga juda ko‘p boylik ato etadi, ba'zilarini esa faqirlikda o‘tkazadi. Ba'zilar, nima uchun shunaqa? deya qalbini tirnab o‘tadi. Aslida, ular umumiy bir qoidani bilib olishsa, kifoya qiladi: Alloh subhanahu va ta'olo bir boyga ko‘p mulk bergan bo‘lsa, uni yaxshi ko‘rganidan emas, balki uning iymonini tekshirish uchun bergan bo‘ladi. Bir kimsani kambagal bo‘lishini iroda etgan bo‘lsa, uni yomon ko‘rganidan emas, balki mana shu holatida ham qulligini unutib qo‘ymaydimi, degan buyuk imtixoni uchun shuni xoxlagan bo‘ladi. Biron bir inson unutmasinki, boylik va faqirlik shu paytgacha insoniyatning o‘lchovi bo‘lib kelmagan, balki bu holatlar sinovlar dunyosining turlicha maydonlaridir, xolos. Kimdir boy bo‘lib sinaladi, kimdir esa faqir bo‘lib. Rosululloh sollalohu alayhi vasallam Termiziy tomonidan rivoyat qilingan hadisi sharifda dunyoning qadrini pashshanining qanotiga ham tenglashtirmaganlar. “Dunyoning qadri Allohning nazdida pashshaning qanotichalik qadrli bo‘lganida, kofirga bir tomchi suv xam bermay qo‘yardi!”.
MUS'AB IBN UMAYR Islomning avvalgi elchisi (6-qism)
Kunlar ortidan haftalar, oylar ortidan yillar o‘tib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam va uzotning sahobalari Madinaga hijrat qildilar. Quraysh mushriklarining musulmonlarga nisbatan adovati esa yanada kuchaydi. Ular musulmonlarni tiyib qo‘yish uchun bo‘lajak jangga hozirlik ko‘ra boshlashdi. Natijada Badr g‘azoti bo‘lib o‘tdi. Mushriklar bu jangda mag‘lub bo‘lganlari tufayli qasos va o‘ch olish uchun Uhud tog‘iga to‘planishdi. Musulmonlar ham hozirlik ko‘ra boshlashdi. Bu jangdan oldin Rasululloh musulmonlarning saflari orasidan bayroqdor bo‘lishga munosib kishini izladilar va “Mus'abul xayr”ni yonlariga chaqirib, tug‘ni unga tutqazdilar.
MUTAASSIBLIKNING ISLOM DINIGA VA JAMIYATGA YETKAZGAN ZARARLARI VA SHARIATDA UNING QORALANISHI
Islom dini tarixiga nazar tashlasak aynan mutaassiblik va aqidaparastlik kabi illatlar oqibatida ko‘plab xunrezlik va notinchliklar kelib chiqqanini guvohi bo‘lamiz. Islom olamida tarixda va hozirda diniy mutaassiblik, dinda g‘ulu (chuqur) ketish oqibatida hatto mo‘min-musulmon kishini kofir (iymonsiz), murtad (dindan qaytgan) deb atalish hollari ham uchraydi. Bunga misol qilib al-Haruriya firqasini keltirish mumkin, ularning asl da'vosi, Ali ibn Abu Tolibga kufr bilan guvohlik beradilar. Undan voz kechib insonlarni ham undan voz kechishga hamda Ali ibn Abu Tolibni kofirga chiqarishga da'vat qiladilar. Dinda chuqur ketib, haddidan oshish natijasida musulmonlar ichida ko‘plab adashgan firqalar vujudga kelgan, bunga misol qilib rofiziylar firqasini keltirish mumkin, chunki ular Ali ibn Abu Tolibni sevishda haddan oshdilar, hatto uni Payg‘ambar (s.a.v), muhojir va ansoriylardan ham ustun qo‘ydilar. Rofiziylar aynan mana shu e'tiqod, ya'ni dinda chuqur ketish sababli to‘g‘ri yo‘ldan adashdilar.
Abu Hanifaning yetuk shogirdi
Buyuk imom Abu Hanifa rahimahulloh o‘zidan katta ilmiy meros qoldirgan. Ustozi Hammod ibn Sulaymondan keyin ilmiy majlislarga o‘zi bosh bo‘ldi. Imomning shogirdlarining adadi ko‘p bo‘lib, ular yetmishdan ziyod edi. U zot shogidlariga mehribon edilar. Nafaqat ilm o‘rgatibgina qolmay ularga odob-axloq, ulamolar, ulug‘lar va oddiy xalq bilan qanday muomalada bo‘lishni ham o‘rgatib borar edilar.
OTA-ONANING FARZAND OLDIDAGI BURCHI
Farzandining beboshligidan, zulmidan aziyat chekkan bir ota o‘g‘limga insof kirib qolar, deb uzoq vaqt kutdi, lekin umidlari puchga chiqdi. Ahvol shu darajaga yetdi-ki, o‘g‘il otani tayoq bilan kaltaklashgacha yetdi. Qiynalib ketgan ota o‘g‘lining ustidan muftiyga arz qilib bordi.
ISROFGARCHILIKDAN SAQLANAYLIK
Barchamizga ma'lumki, Islom dini mo‘tadil din bo‘lib, barcha ishlarda mo‘tadil yo‘lni tutishga buyuradi. Ayni paytda isrofdek og‘ir gunohdan qaytaradi. Chunki har qanday ishda haddan oshishi isrof sanaladi va u islom dinining mo‘tadillikka asoslangan ta'limotiga zid keladi.
DINIY BAG‘RI KENGLIK VA MILLATLARARO TOTUVLIK
Darhaqiqat, go‘zal va betakror islom dini insoniyatni bag‘rikeng bo‘lib, o‘zaro hamjihatlikda yashashga buyurgan. Insoniyat tarixiga nazar tashlaydigan bo‘lsak, qaysi jamiyat yoki yurtda hamjihatlik, ahillik, bag‘rikenglik, birdamlik va mehru oqibat bo‘lgan bo‘lsa shu jamiyat yoki yurtda albatta osoyishtalik, farovonlik va taraqqiyot bo‘lgan. Agarda insonlar orasida birdamlik, hamjihatlik, bag‘rikenlik degan umuminsoniylik fazilatlari bo‘lmasa bunday jamiyatda tinchlik va taraqqiyot bo‘lmaydi.
MUS'AB IBN UMAYR Islomning avvalgi elchisi (5-qism)
Mus'ab Madina ahli qalbini zuhdi, taqvosi, ixlosi va muhabbati bilan o‘ziga rom etdi. Ular Allohning diniga guruh-guruh bo‘lib kira boshladi. Payg‘ambar Mus'abni Madinaga yuborayotgan paytda, u yerdagi musulmonlar bor yo‘g‘i o‘n ikki kishi edi, xolos. Lekin oradan bir necha oy ham o‘tmay, ularning soni keskin ko‘paydi. Kelasi yil haj mavsumida Madinadan yetmish kishidan iborat musulmonlar guruhi Rasulullohga bay'at berish uchun Mus'ab ibn Umayr boshchiligida Makkaga yetib keldi. Rasuli Akram o‘z farosati, mardligi va aql-zakovati bilan tanilgan Mus'abni tanlab, to‘g‘ri yo‘l tutganlarini isbot etdi. U vazifani chuqur anglar, o‘zini Allohning diniga chaqiruvchi, insonlarni hidoyat va turli yo‘lga chorlovchi, xuddi Payg‘ambar kabi faqat yetkazuvchi ekanini yaxshi bilar edi.
