Odamlar tasavvuf va suluk borasida «ifrot»¹ va «tafrit»² o‘rtasidadir!
Bir toifa tasavvuf va sulukni Qur'on va sunnatda asli yo‘q yangi paydo bo‘lgan bid'at, deb da'vo qilishadi. (Bu «ifrot»dir).
Boshqa bir toifa esa, tasavvuf va suluk - ushbu yo‘lni tutgan kishi uchun ochiladigan kashflar va mujdalar uchun qo‘yilgan nom, deb ishonishadi. Bunday holatlar va nafsiy tajribalardan din qasd qilingan, kim bularga amal qilsa, zohiriy shar'iy hukmlardan xalos bo‘ladi, deb e'tiqod qilishadi. Ba'zi ko‘z ilg‘amaydigan va noodatiy ishlar unda sodir bo‘lgan kishini yoki uyg‘oqligida yoki uyqusida undan ba'zi «kashflar» (masalan, odamlarning fikridagi narsani o‘qiy olish) zohir bo‘lgan kishini odamlar o‘zlariga o‘rnak va «imom» qilib olishadi. Bunday kishining aqiydasi qanchalik og‘gan bo‘lmasin yoki amallari va axloqlari qanchalik buzuq bo‘lmasin, unga e'tibor berishmaydi. (Bu esa, «tafrit»dir).
BEADABLIK
Jurnalist TITANIK konstruktori Tomas Endryusdan kemaning quvvati va xavfsizligi haqida so‘raganida Endryus: "Bu kema cho‘kmaydigan kema. Hatto Yaratgan ham buni cho‘ktira olmaydi!", degan edi.
Ozgina vaqt o‘tmasdan Endryus Allohning birgina kichkina aysberg nomli askari nimalarga qodirligini o‘z ko‘zlari bilan ko‘rdi.
AHLI SUNNA VAL JAMOA NAZDIDA TABARRUK QILISH MASALASI
Xatib Bag‘dodiy o‘zlarining “Tarixu Bag‘dod” nomli kitoblarida va uzotdan boshqalar Aliy Ibn Maymundan rivoyat qilishadi, u zot aytadilarki: “Men Shofe'iy rohimahullohdan quyidagi gaplarini aytayotganimni eshitdim: “Men Abu Hanifa rohimahulloh bilan tabarruk qilaman va uning qabrini oldiga ziyorat uchun boraman. Agar biron hojatim bo‘lsa ikki rakaat namoz o‘qiyman va har kuni u zotning qabriga borib, uning huzurida Alloh taolodan hojatimni so‘rayman. Men u yerdan hali uzoqlashmasimdan hojatim ro‘yobga chiqardi.”
Ba'zi bilimsizlarning «Kalom ilmini o‘rganish bid'at», deb aytgan so‘zlariga raddiya
Ulardan biri: «Bu ilmni o‘rganish bid'atdir. Sahobalar va tobe'inlarning zamonida bo‘lmagan», deb aytadi. Bu gapni «Illat (sabab) bo‘lmagani uchun uning hukmi bo‘lmagan», deb rad etaman. Ya'ni, u zotlarning bu ilmni o‘rganmaganlarining ikki e'tibori bor:
Duo olgan bolakay
Xurmo daraxti ko‘p xususiyatlarga ega. Agar unga tosh otsangiz, eng mazali mevasini tashlaydi.
Rofe ibn Amr G‘iforiy Islomning ilk davrida yosh bola edi. U ko‘pchilik qatori qashshoqlik, muhtojlik va qiyinchiliklar ko‘rdi. Rofe ochlikdan qutulish uchun xurmo daraxtlariga tosh otib, to‘kilgan mevalardan yeb yurardi. Odamlar nasihat qilar, lekin u bu gap-so‘zlarga e'tibor bermasdi. Bir kuni uni tutib, Rasulullohning huzuriga olib kelishdi.
Nabiy : «Nega xurmoga tosh otasan?» deb so‘radilar undan. Rofe: «Yeyish uchun», deb javob berdi. Shunda u zot : «Xurmoga tosh otma, chunki xurmo ham, daraxt ham egasining haqidir. Ammo juda ham pishib, yerga tushsa va uni hech kim olmasa, oyoqlar ostida bosilib ketishi, qushlar yeb bitirishi yo quyosh urishi xavfi bo‘lsa, to‘kilgan xurmolarni yeyishing mumkin. Zero, bu o‘zganing mulkiga tajovuz qilish bo‘lmaydi», dedilar. So‘ng mehr va shafqat bilan uning boshini siladilar va: «Ey Rabbim, uning qornini to‘ydirgin va to‘yganini sezdirgin va taomlarning halollaridan ato etgin», deb haqqiga duo qildilar.
BUYUK SINOV
«سمعت الفقراء ببغداد يقولون: «إن ما نقلَه أهل التفسير من أن عيسى عليه السلام كان يخلق من الطين كهيئة الطير فينفخ فيه فيكون طائرا بإذن الله، فإذا طار شيئا سقط ميتا ولم تدم له حياة؛ لأن عيسى كان يَخلق ولا يَرزق، ولو رَزَق كما خَلق لم يبقَ أحد إلا قال: هو الله، فتنةً، إلا من آتاه الله هداه».
القاضي ابن العربي المالكي
«Bag‘dod shahri faqirlarining: «Tafsir ahlining naql qilishiga ko‘ra, Iyso alayhissalom loydan qush timsolini yasar va unga puflar edilar. U Allohning izni ila qushga aylanar edi. Bir muddat uchganidan so‘ng o‘lik holatda yerga qular edi. Hayotda davom etmas edi. Chunki, Iyso alayhissalom Allohning izni ila yaratar, biroq rizq bermas edilar. Agar yaratganlaridek rizq berganlarida, Alloh hidoyat berganlardan boshqa biror kishi qolmay u zotni «U Alloh» deb aytar va fitnalanar edi», deb aytganlarini eshitganman».
#Fiqhul_akbar Tavhid poydevori va e'tiqod qilish to‘g‘ri bo‘lgan narsalar
Bismillahir rohmanir rohim
– Banda, shubhasiz, ishongach, unga: «Alloh taologa, Uning farishtalariga, kitoblariga, payg‘ambarlariga, vafot etgandan so‘ng qayta tiriltirilishga, yaxshilik ham, yomonlik ham Allohning taqdiri bilan bo‘lishiga imon keltirdim, Hisob, Mezon, Jannat va Do‘zax – hammasi haqdir», deyish vojib bo‘ladi.
ACHCHIQ HAQIQAT
"Mulohaza qilib ko‘rsam hindlar dohiysi Gandini hindu dinidagi mutaassib o‘ldirgan ekan.
1967 yil o‘z millatiga buyuk g‘alaba taqdim qilib, Falastin yeri hisobidan Isroil chegarasini ikki barobar kengaytirgan Is'hoq Rabinni yahudiy dinidagi mutaassib qatl qilgan ekan.
Imom Moturidiyning hayoti va ilmiy faoliyati 1-qism
Imom Moturidiyning to‘liq ismi manbaalarda Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy (vaf. 333/944 y) deb qayd qilingan.
NAMOZDA "AMIN" OVOZ CHIQARIB CHIQARIB AYTILADIMI?
Hozirgi kunda avj olgan ixtilofli masalalarda hanafiylarning dalillari
Hanafiy mazhabi ulamolari “Omin”ni jahriy aytish, ruku'ga ketish va qaytish vaqtida qo‘lni ko‘tarish kabi masalalar bo‘yicha muxolif tomonlarning dalillarini muhokama qilib, ularga raddiya beribgina qolmay, o‘z hukmlarini tasdiqlash uchun hujjat-dalillar ham keltirganlar. Quyida e'tiboringizga ular keltirgan dalillardan qisman havola qilamiz:
Kim «Laa ilaha illallohu» desa...
Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Kim «Laa ilaha illallohu» desayu, qalbida arpa donasi vaznicha iymoni bo‘lsa, do‘zaxdan chiqadi. Kim «Laa ilaha illallohu» desayu, qalbida bug‘doy doni vaznicha iymoni bo‘lsa, do‘zaxdan chiqadi. Kim «Laa ilaha illallohu» desayu, qalbida zarra vaznicha iymon bo‘lsa, do‘zaxdan chiqadi», dedilar.
Abu Sa'iyd:
«Kim shak qilsa: «Albatta, Alloh zarra misqolicha zulm qilmas», oyatini tilovat qilsin», dedi».
Abu Mansur Moturidiyga tosh otmang!!!
Ahl as-sunna va-l-jamoada hanafiylik, shofiiylik, molikiylik va hanbaliylik kabi to‘rt mazhab mavjud. Ushbu mazhablarning aqidaviy qarashlari moturidiya va ash'ariya ta'limotlarida o‘z aksini topgan bo‘lib, ular zamondosh olimlar tomonidan ayni bir davrda, lekin turli hududlarda asos solingan kalom maktablari zamirida yuzaga kelgan. Jumladan, bu haqida hanafiy mazhabining taniqli olimlaridan Abulxayr Isomuddin Ahmad ibn Mustofa Toshko‘prizoda (901-968/1495-1561) “Bilginki, kalom ilmida Ahl as-sunna va-l-jamoa olimlarining raisi (boshchisi) ikki kishi bo‘lib, ularning biri hanafiy va ikkinchisi shofiiydir. Hanafiy bu – Abu Mansur Moturidiy va shofiiy esa, bu – Abul-Hasan al-Ash'ariy”, – degan.
