ТАВАССУЛ МАСАЛАСИ ҲАҚИДА
Сохта салафийларнинг таноқузотларидан:
"Уларнинг наздида тавассул катта ширк ва Аллоҳдан бошқага ибодат қилиш ҳисобланади. Улар шу гаплари билан тавассулга янги тақсимлашни ихтиро қиладилар ва бу уларнинг наздида икки қисмдир.
1- Тириклар ва солиҳ амаллар билан тавассул қилиш жоиз.
2- Ўликлар билан тавассул қилиш ширк."
Оз ухлаш солиҳ зотларнинг одатидандир
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Омматан мусулмонларга, хусусан толиби илмларга вақтларини кўп ухлаш билан зое қилиб юбормасликлари лозим бўлади. Бунда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ва саҳобаи киромларга иқтидо қилишлик бор. Аллоҳ таоло айтади: «(Эй Муҳаммад алайҳиссалоту вассалом), албатта Парвардигорингиз сиз ва сиз билан бирга бўлган кишилардан иборат тоифа (яъни, саҳобаларингиз гоҳо) кечанинг учдан иккисидан озроғида, (гоҳо) унинг ярмида ва (гоҳо) учдан бирида (бедор бўлиб, намозда) туришларингизни билур» (Муззамил сураси, 20-оят).
АЛЛОҲ ВАЪДАСИГА ХИЛОФ ҚИЛМАЙДИ
Жаброил алайҳис салом Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва саллам билан кундузи маълум вақтда учрашишга ваъдалашдилар. Аммо ўша вақт келганида келмадилар. Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва салламнинг қўлларида асо бор эди. Асони ирғитиб юбориб дедилар:
“Аллоҳ ва Унинг элчилари ваъдасига хилоф қилишмайди!”.
Сўнгра уёқ-буёққа қарадилар. Ўриндиқлари остида кичкина кучукча бор экан. Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва саллам сўрадилар:
-Эй Оиша! Бу кучукча қачон кириб қолди бу ерга?
-Аллоҳга қасамки, билмайман.
ҚУРЪОНИ КАРИМНИНГ НОЗИЛ БЎЛА БОШЛАШИ
Макка. Хиро ғори. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом ёлғиз ибодат қилмоқдалар. Шу чоқ Алақ сурасининг айрим оятлари нозил бўла бошлади. Бу Қурьони Карим нозил бўлишининг аввали эди! Қурьон шу тариқа Аллоҳ таоло томонидан ўз бандаларига нозил этила бошлади! Қуръони Каримнинг нозил бўлиши 23 йил мобайнида давом этди.
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ақл-заковатлари ўткирлиги ва сезги аъзолари кучлилиги.
Набийимиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч бир инсон зотига насиб этмаган ақлий, фикрий ва жисмоний қувват билан хосланган эдилар. У зот теран ақл ва фикр соҳиби, ўткир фаҳм-фаросат эгаси, идроки тез, сезиш қобилияти кучли шахс бўлганлар. Маълумки, эшитиш, кўриш, таъм билиш, ҳидлаш ва ушлаб билиш кабилар маълумот олиш воситалари ҳисобланади. У зотнинг туриш, ўтириш, юриш, ухлаш ва бошқа ҳолатлари мўътадил бўлиб, гўзал сифатлари ва фазилатлари билан қавмлари ичида ҳам, бошқалар орасида кўзга ташланиб турганлар. Бунинг устига Аллоҳ таоло у зотга илгари билмаган эътиқодий ва амалий илмларни ўргатди. Бу илмлар таҳсил олиш, мутоала қилиш, ўз устида ишлаш маҳсули эмас, балки Аллоҳ таоло у зотнинг қалби, ақли ва онгига индириши натижасида ҳосил бўлган. Басирати ва фаросати ҳаддан зиёд ўткирлигига ҳамма тан берарди. Бир қарашдаёқ ҳар бир ишнинг моҳиятини дарҳол тушуниб етар, узоқ ўйланиб, хаёл суриб ўтирмас эдилар. Юлдуз ўз нури билан қоронғуликни ёритганидек, у зот кучли фаҳм-фаросатлари билан қалблардан воқиф бўлар эдилар. Улуғ тобеъин Ваҳб ибн Мунаббиҳ роҳматуллоҳи алайҳ шундай дейди: «Илгари нозил қилинган китоблардан етмишга яқинини ўқиганимда ҳаммасида Росулуллоҳни одамларнинг энг ақллиси деб ёзилганига шоҳид бўлдим». Шу кишидан келтирилган бошқа бир ривоятда: «Олам яралганидан то интиҳосига қадар туғилажак жамики одамларга бериладиган ақлни у зотнинг ақлига таққосланса, дунёдаги қумларнинг бир заррасига ўхшаб қолади, холос, деб ёзилганини кўрдим», дейилган.
ИМОМИ АЪЗАМ ХУЛҚЛАРИ
Халифа Рашид кунларнинг бирида Имом Абу Юсуфга деди:
— Абу Ҳанифанинг хулқларини менга тавсифлаб беринг.
У зот дедилар:
ТАШРИФ ҚОҒОЗИ
Амирликда таниқли ишбилармон билан журналистлар учрашишди. Унга журналистлардан бири савол берди:
-Ҳаётингиздаги қизиқарли воқеалардан гапириб берсангиз.
Ишбилармон деди:
"Бир куни кечаси юрагим сиқилди. Тоза ҳавода айланишни ҳоҳладим. Маҳаллада айланиб юриб масжиднинг очиқ эшигига кўзим тушди. Икки ракат намоз ўқишимдан мени нима тўсади?! Ичкарига кир фориғ бўлгач унга дедим:
-Билишимча бошингизга ташвиш тушган кўринади. Нима ташвишингиз бор?дим. Ичкарида бир кишига кўзим тушди. У қўлларини очиб Аллоҳга дуо қилиб зорланар эди. Билдимки, унинг бошига ташвиш тушган. У киши дуосидан
Раддия Фотиҳа сурасидан кейин “ омин ” ни махфий айтиш
Тўрт мазҳаб уламоларининг наздида намозда фотиҳа сурасидан кейинги “омин” суннат ҳисобланади.
Ҳанафий ва моликий мазҳабида намозхон “омин” ни овоз чиқармай, ўзи эшитадиган даражада айтади.
Буни ҳукми барча фиқҳий китобларимизда баён қилинган.
Ҳанафий ва моликий мазҳабида “омин” ни маҳфий айтиш суннатлиги айтилган бўлса, шофеий ва ҳанбалий мазҳабларида жаҳрий (овоз чиқариб) айтиш суннатлиги таъкидланган.
УНИ МЕНДАН ФАҚИРРОҚҚА БЕРИНГ
Умар ибн Хаттоб розиёллоҳу анҳу айтадилар:
“Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва саллам менга у-бу нарса бериб турар эдилар. Мен эса “уни мендан фақирроққа беринг”, дер эдим. Шунда Набий саллоллоҳу алайҳи ва саллам менга: “Сенга бирор-бир мол берилса-ю, сен унга кўз тикмаган бўлсанг уни олавер. Агар акси бўлса нафсингни унга эргаштирма(кўз тикма)!”, дер эдилар.
МОТУРИДИЙЧА ЁНДАШИШ
وقال المحققون من أصحابنا رحمهم الله : «إن الإيمان هو التصديق بالقلب، لكن الإقرار شرط لإجراء الأحكام في الدنيا؛ حتى إن من صدق بقلبه ولم يقر بلسانه فهو مؤمن عند الله لوجود التصديق، غير مؤمن في أحكام الدنيا لعدم الإقرار باللسان.
كما أن المنافق لما وجد منه الإقرار دون التصديق فهو مؤمن في أحكام الدنيا لوجود شرطه وهو الإقرار باللسان، وكافر عند الله لعدم التصديق».
وهذا القول مروي عن أبي حنيفة رحمة الله عليه، نص عليه في كتاب العالم والتعلم، وهو اختيار الإمام أبي منصور، والحسين بن الفضل البجلي، وأصح الروايتين عن الأشعري.. أهـ.
«الكفاية في الهداية» للإمام نور الدين الصابوني رضي الله عنه.
