Ilm dunyoda azizlik, oxiratda esa sharafdir
Ilmga qo‘ygan ilk qadamimizni yodga olaylik. Ya'ni aynan o‘qish va yozishni o‘rganishga kirishgan vaqtimiz nazarda tutilmoqda. Bu holat hammada har xil kechgan bo‘lishi mumkin. Kimdir uyda ota-onasi yoki aka-opalaridan o‘rganishni boshlaydi, yana kimdir bog‘chada ilk ta'limotlarini oladi, kim uchundir bu jarayon maktabda boshlanadi. Pokiza bolalik qalbimizga ilk ilm ma'rifatlari kirgan chog‘lar hayotdagi unutilmas damlardir. Balki o‘sha paytlardan ilmning mohiyati, inson hayotida tutgan o‘rni haqida tushunchalarga ega bo‘la boshlagandirmiz.
Nuqtasiz tafsir haqida eshitganmisiz?
Arab imlosida yozilgan kitoblarga e'tibor qaratadigan bo‘lsak, so‘zlar tarkibida nuqtali harflardan doimiy foydalanib kelinishiga guvoh bo‘lamiz. Alifbodagi harflarning teng yarmida turli son va joylashuvdagi nuqtalar qo‘yilgan bo‘lib, ulardan foydalanmasdan turib nimadir yozish yoki so‘zlash ancha mashaqqat keltirib chiqarishi tayin. Lekin tafsir kitoblari orasida bir asar borki, musannif unda Qur'on oyatlarini boshidan oxirigacha tafsir qilishda bir dona ham nuqtali harf qatnashgan so‘zni ishlatmagan va bu bilan o‘zini benazir ilm sohibi ekanini ko‘rsata olgan. “Savatiul ilhom” deya atalgan bu tafsir asari “Tafsiri fayziy al-hindiy be nuqat” (Hindistonlik Fayziyning nuqtasiz tafsiri) nomi bilan mashhur bo‘lgan.
ILM-HUNAR EGALLASH FARZDIR!
Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.) “Har bir musulmonga ilm-hunar o‘rganish farzdir” deb marhamat qilganlar. Bu hadis hikmatini teran anglagan ota-bobolarimiz hunarmandchilik, dehqonchilik, savdo-sotiq kabi kasblar bilan shug‘ullanib, ro‘zg‘or tebratishgan. Farzandlarini ham ilmu hunar o‘rganib, tadbirli bo‘lishlariga alohida e'tibor berishgan.
YOSHLARNI YOT G‘OYALARDAN ASRAYLIK
Yoshlik har bir insonga bir marta beriladigan tengi yo‘q ne'matlardan biri bo‘lib, uning qadriga yetmoq kerak. Bu ne'matdan unumli foydalanib, o‘zining ilmiy va ma'naviy salohiyatini oshirib borgan inson o‘z zimmasidagi eng oliy vazifani uddalagan hisoblanadi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ta'lim berish uslublari
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hayotlarini yaxshilab o‘rganish asnosida u zotni nafaqat ibodatda, balki, jamiyki o‘rinlarda: xulq-atvor, muomila va ta'lim berishda namuna ekanliklarini bilib olamiz.