Qazo afzalmi yoki naflmi?
Alloh taolo Qur’oni karimda: وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالإنْسَ إِلا لِيَعْبُدُونِ (٥٦) “Jin va insonni faqat Menga ibodat qilish uchungina yaratdim”, deb marhamat qilgan (Zariat surasining 56-oyati). Ushbu oyatning mazmunidan insonning yaratilishidan asl maqsad Rabbisiga ibodat qilish ekani ochiq-oydin ko‘rinib turibdi. Demak, insonning eng birinchi vazifasi ibodat qilish ekan. Shuning uchun ibodatlarning qonun-qoidalarini yaxshi bilish har bir musulmon uchun farzi ayndir.
Juft tanlash odobi
Oila va uning baxti, saodati haqida so‘z yuritishdan oldin insonning yaratilishidan ko‘zlangan maqsadga nazar solish, ayniqsa “nima uchun erkak va ayol juft qilib yaratildi?”, degan savolga javob axtarish lozim bo‘ladi. Shu ma’noda Qur’oni karimga yuzlansak unda insonning juft qilib yaratilishi haqida bir qancha oyatlar nozil bo‘lganini ko‘ramiz. Alloh taolo Qur’oni karimda marhamat qilib: “Va Uning oyat belgilaridan sizlarga sokinlik topishingiz uchun o‘zingizdan juftlar yaratganligi, oralaringizda mehru‑muhabbat va marhamatni solganidir. Albatta bunda tafakkur qiladigan qavmlar uchun oyat‑belgilar bordir”.
Islom giyohvandlikka qarshi
Alloh taolo barcha maxluqotlar ichida insonni eng aziz va mukarram qilib yaratdi. Insonga ko‘p ne’matlarni berdi. Bu ne’matlarni ichida eng buyuklaridan biri sog‘lik ne’matidir.
O‘zini o‘ldirgan kishiga tegishli hukmlar
Hayot-Alloh taoloning hadyasidir. Shuning uchun U O‘zi xoxlagan paytda bu hadyadan mahrum qilishi yoki agar xoxlasa bu hadya ato etilgan insonga sinovlaru-mashaqqatlar yuklashi mumkin. Ma’lumki bu dunyo qiyinchilik hamda sinovlar diyoridir. Alloh taolo har bir bandasiga toqati yetadigan musibat beradi. Banda esa bu musibatga go‘zal sabr qila olishi kerak. Ammo afsuski unga berilgan hayot ne’matini qadrlamay o‘z joniga qasd qilayotganlar ham talaygina. Eng achinarlisi bundaylarning soni kundan-kunga o‘sib boryapti. Butun Jahon Sog‘liqni Saqlash tashkilotining xabar berishicha: dunyoda har 40 soniyada bir kishi o‘z joniga qasd qiladi va 15-29 yoshli yigit-qizlarning o‘limi sabablari ichida o‘z -o‘zini o‘ldirish ikkinchi o‘rinda turadi. Bizni bundanda ko‘proq tashvishga solayotgan narsa bu mudhish hodisalar musulmonlar ommasi ichida ham sodir bo‘layotganidir.
DON RIZQ-RO‘ZIMIZ
Yaratgan zotga shukronalar bo‘lsinki, yurtimiz tinch, elimiz obod va farzandlarimiz sog‘u-salomat. Vatan deb atalmish ulug‘ koshonada o‘zimizga xon, o‘zimizga bek bo‘lib tinchu-xotirjam, halolu-pok yashamoqdamiz. Jadallik bilan rivojlanib borayotgan O‘zbekistonimizda, har bir soha o‘z qadr-qimmatiga ega bo‘lgan holatda rivojlanmoqda. Shunday sohalardan biri elu-xalqimiz sevadigan, mehr bilan bajaradigan dehqonchilikdir. Bu soha egalari peshona terlari bilan, halol mehnatlari bilan xalq dasturxoniga turli xil meva va sabzavotlarni yetkazib bermoqda. Ayniqsa don maxsulotidan tayyorlanadigan non va boshqa turli xil pishiriqlar dasturxon ko‘rkiga ko‘rk, chiroyiga chiroy baxsh etmoqda. Albatta bunga sabab bo‘lgan dehqonlarimiz bug‘doy maxsulotini ming mehnatlari orqali yetkazib bermoqda. Bugun dalalarda bug‘doy o‘rish qizg‘in pallaga kirgan. Alloh taolo Qur’oni karimning bir necha suralarida dehqonchilik haqida, bog‘u-rog‘lar haqida bayon qilgan. “Abasa” surasining 24-32 oyatlarida shunday marhamat qilingan: “Endi inson o‘zining taomiga (ibrat ko‘zi bilan) boqsin! Biz (osmondan) suvni mo‘l yog‘dirdik. so‘ngra yerni giyohlar bilan yordik. So‘ngra Biz unda donlarni undirdik, uzum va ko‘katlarni, zaytun va xurmolarni, qalin daraxtzor bog‘larni, meva va giyohlarni ham. Bular sizlar uchun va chorva hayvonlaringiz uchun manfaatlidir”.
Abu Hanifa buyuk imom
Imom Abu Hanifa An-No‘mon r.a.
U zotning hayotidan lavha (80-150 h.).
Nasabi: Abu Hanifa An-No‘mon ibn Sobit al-Forsiy Imom A’zam nomi bilan tanilgandir. Bobolari asli Qobil ahlidan bo‘lib, diyorlari fath bo‘lganda asir olinib, so‘ngra ozod etilganlar. Abu Hanifa garchi asirlikdan ozod etilgan kishining avlodi bo‘lsada, na uning o‘zi va na otasi qullikda bo‘lmagan. Balki, asli hur bo‘lgan. Forsiy nisbatining berilishi asrlar osha u zotning sharaflariga sharaf qo‘shdi xolos. Zero, sahobalardan so‘ng islom diyorida uzoq vaqt ilm maydonining markazida turganlarning aksar qismi ham mavlolardan edi[1]. Qolaversa, Rasululloh s.a.v.ning aynan shular haqida aytgan bashoratlari ham o‘z tasdig‘ini topgan edi:
Islomda e’tikofda o‘tirish tartibi va fazilati
Mehribon va rahmli Alloh nomi ila (boshlayman).
Alloh taolo biz osiy bandalaringga lafzlari qisqa va ma’nolari keng bir uslubda bu mavzuni yoritishni nasib aylagin.
MUBORAK RAMAZON OYIGA TA’RIF
Mohi sulton!
Sen oylarga sultonsan. Tashrifingdan poklangan ruhiyatimiz boshqa oylar uchun mador yig‘adi. Ezgulikka o‘nglangan odatlarimiz yil davomida saqlanib, an’ana tusini oladiki, yaxshiliklarimiz sen sabab buyuk ajrlarga noyil bo‘ladi. Sendan o‘rgangan fazilatlarimizni boshqa oylar uchun ham asrab qo‘yamiz.
BIR HOVUCHGINA DUOIMIZ
Ikkinchi jahon urushida qatnashgan, jon fido qilgan, ammo dahshatli zulmni engib, dunyo ahlini bu qora kuchlardan xalos qilgan zotlarning xizmati beqiyosdir. Bugun yurtimizda istiqlol shamoli esayotgan ekan, bunda Vatan ozodligi uchun ter to‘kkan, qon to‘kkan ajdodlarimizning xizmati beqiyosdir. Bugun dinimizning arkonlarini emin-erkin ado etayotgan ekanmiz, uni qo‘lida cho‘g‘ ushlagandek asrab-avaylab, bizga yetkazib, qoldirib ketgan ustozlarimiz, ulamoi kiromlarimiz, mo‘min-musulmonlarimizning, mutasaddilarimizning xizmati beqiyosdir. Shuning uchun bugun ularni ko‘zda yosh bilan, ammo qalbda surur bilan, faxr bilan xotirlaymiz, ular qilgan xizmatlarni farzandlarimizga so‘zlab beramiz, ulardan ibrat olishga undaymiz, Qur’on tilovat qilib, haqlariga mag‘firat so‘rab, duolar qilamiz.
Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadiki, qabrdagi mayyit xuddi suvga cho‘kayotgan, yordamga talpinayotgan odamga o‘xshar ekan. Mayyit duoning umidida bo‘ladi. Bu duo unga otasidan, onasidan, jigarlaridan, do‘st-yorlaridan boradi. Mayyit qabrda duo ilinjida yotar ekan, kimdan bo‘lsa ham, unga xayrli duo yetib borsa, bu duo mayyit uchun dunyo va undagi barcha narsalardan aziz, suyumli, yaxshi bo‘ladi.
Ramazon Qur’on oyi
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) johiliyat zulmati qoplagan, zulm shirk, jaholat, kufr keng tarqalgan og‘ir zamonda insoniyatga Allohning rahmatiyu marhamati o‘laroq yuborildilar. U zotga hidoyatu furqondan iborat bo‘lgan ochiq oydin pok mussafo hayot yo‘lini ko‘rsatib beruvchi, Allohni tanitib, bashariyatni Unga erishtiruvchi buyuk Kitobi Qur’oni karimni nozil qildi.
Ramazon sabr va rahmat oyidir
Alloh taologa bitmas tuganmas hamdlar bo‘lsinki, sog‘inch va ishtiyoq bilan kutilgan oylarning sultoni ezgulik va rahmat oyi, ko‘p-ko‘p Qur’on tilovatlari o‘qiladigan, insonlar savoblarini ko‘proq qiladigan, saxovatu duo, tarovehu Qur’on tilovotlar oyi bo‘lmish muborak mohi Ramazon o‘zining tarovati, saxovati va barakoti bilan kirib keldi.
E’tiqod musaffoligi dunyo va oxirat obodligi
Bizlarni sof aqidaga yo‘llagan Alloh taologa bitmas tuganmas hamdu sanolar! Bizlarga eng mukammal aqiydani bayon qilib bergan Payg‘ambarimizga salavotu durudlar! Bizlarga Islom aqiydasi yetib kelishida xizmat qilgan zotlarning barchalariga Alloh taoloning rahmati bo‘lsin!
