Жамият

Telegramdagi pul tikib o‘ynaladigan o‘yinlar

Hozirgi kunda ba'zi telegram kanallarida ayrim kishilar sport o‘yinlari, masalan futbolda qaysidir jamoaga pul tikib, kimning pul tikkan jamoasi yutsa, o‘sha odam narigi jamoaga tikilgan pullarni ham olishi bilan bog‘liq o‘yinlar e'lon qilinmoqda. Bu kabi narsalar qimor hisoblanadi. Boshqacha qilib aytganda g‘olib mag‘lubdan biror narsa oladigan har bir o‘yinga qimor deyiladi.

 

O‘YLAMASDAN SO‘YLAMA!

Insoniyatning asosiy muomala quroli til bo‘lib, barcha munosabat va muloqotlar gaplashish orqali amalga oshiriladi. Dono xalqimizda tilga ehtiyotkor bo‘lish, har bir jumlani  o‘ylab so‘ylash, so‘zlashish madaniyati haqida juda ko‘p ibratli hikmatlar bor.

 

Yon qo‘shnim-jon qo‘shnim

Insonning yaxshi-yomon kunida qo‘ni-qo‘shni asqotadi. Xalqimizda “Uzoqdagi qarindoshdan yaqindagi qo‘shni yaxshi” degan naql bor. Shuning uchun mahalladagi barcha yig‘inlarda ishtirok etish, maraka va marosimlarda qatnashish, bemorlardan hol so‘rash, muhtojlardan xabar olib turish kabi ishlar kishining fazilatini oshiradi.

 

Mehr-oqibatli bo‘laylik

Quroni karimda Alloh taoloning shunday so‘zlari bor:

Agar sizlarga bergan ne'matimni sanasangiz, sanab adog‘iga yeta olmaysizlar” (Nahl, 18).

 

Umr saboqlari

Kech kuz, daraxtlar mayin shitirlab yaproqlari sekin sekin to‘kilmoqda. Katta yo‘lda tinib tinchimas, ser shovqin mashinalar qatnovi anchagina xonadagi tinchlikni buzib, fikirni o‘ziga tortadi. Ismoil ancha kundan beri tobi yo‘q, tuman shifoxonasida davolanmoqda. Uning xonadosh hamrohlari ancha yoshi ulug‘ muysafid kishilar. Eng ulug‘i esa Komil ota ko‘p narsani boshdan kechirgan, hayot so‘qmoqlarini, o‘nqir-cho‘nqir joylarini ko‘p bosib o‘tgan tajribali inson. Har-har zamon bir gapirib maslahatini aytib qo‘yadi. Aslam bobo bu mashinalar hech tinchimas ekanda, deb norozi ohanda gapirib xonadagi tinchlikni buzdi.

 

NE'MATLARNI QADRIGA YETAYLIK

Jannat makon yurtimiz O‘zbekiston har birimiz uchun muqaddasdir. Shu yurtda tug‘ildik, unib o‘sdik, musaffo osmon ostida tinch-totuv yashamoqdamiz. Yaratgan zot Alloh taolo ne'matlarini mo‘l-ko‘l qilib berib turibdi. Har bir ne'matni qadriga yetib, uni isrof qilmasdan foydalansak Alloh ne'matlarini yanada ziyoda qiladi. Quroni karimning “Nahl” surasi, 114-oyatida:

 

Rizq talabida to‘g‘ri harakat qilish

Alloh taolo aytadi: “U (Alloh) sizlar uchun Yerni xokisor – bo‘ysunuvchi qilib qo‘ygan Zotdir. Bas, sizlar u (Yer)ning har tomonida yuringlar va U (Alloh)ning rizq-ro‘zidan yenglar! Yolg‘iz Uning huzuriga qaytish bordir” (Mulk, 15).

 

Halollik – ikki dunyo saodati

Ramozon kunlari edi. Xizmat yuzasidan qo‘shni malhalladagi taziyaxonada edim. Ustozimiz Nuriddinxon Islomov ham taziya izhor etgani tashrif buyurdi. Shu joyda suhbat asnosida bir otaxon uztozdan zakot va uning hukmlari haqida savol so‘radi.

 

Sir yopding imon topding

Islom dini insonlarni har taraflama komil bo‘lishga chorlaydi. Komil inson hech qachon birovni sirini ochmaydi. Kim birovni sirini ochib uni sharmanda qilsa gunohi azim qilgan bo‘ladi. Ko‘pincha ikki kishi o‘rtasida ozgina kelishmovchilik chiqsa darhol bir birini sirlarini ochib sharmanda qilishga tushadi. Avvalam bor inson o‘z sirlarini har kimga aytmasligi kerak, sir egasidan boshqaga chiqdimi sirligi qolmaydi. Amr ibn Ossdan rivoyat qilingan hadisda shunday deyilgan “Birovga sirimni aytsam, uni fosh qilgani uchun malomat qilmayman. Qanday ham uni malomat qilay? Axir o‘zim uni sig‘dira olmadimku”. Demak, o‘z ichingda saqlay olmay siringni birovga aytdingmi, u ham birovga aytsa, sen undan xafa bo‘lma. U ham senga o‘xshagan inson. Payg‘ambarimiz Muhammad sallollohu alayhi vasallam: “Kim senga bir gap aytib, atrofga alanglab qo‘ysa bu omonatdir”, deganlar. Chunki gap aytaturib xavotirlangan odam, gapimni boshqa birov eshitib qolmasin, degan ma'onda alanglab qo‘ydi. Demak, bu gap sir saqlanishi lozim bo‘ladi. Bu gapni sir saqlamay boshqalarga aytgan odam esa, xiyonatkordir.

 

DO‘ST TANLASHDA ADASHMANG

“Unvonul-bayon” asarida “Do‘stlikni olovning ichida bo‘lsa ham saqlagin. Sening do‘stliginga loyiq bo‘lmagan kishining yo‘lini ochiq qo‘y”, -degan hikmat keltirilgan.

 
 
 
O‘qish uchun ushbu tugmani bosing