Саҳобалар ҳаёти

МУСЪАБ ИБН УМАЙР Исломнинг аввалги элчиси (6-қисм)

Кунлар ортидан ҳафталар, ойлар ортидан йиллар ўтиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ва узотнинг саҳобалари Мадинага ҳижрат қилдилар. Қурайш мушрикларининг мусулмонларга нисбатан адовати эса янада кучайди. Улар мусулмонларни тийиб қўйиш учун бўлажак жангга ҳозирлик кўра бошлашди. Натижада Бадр ғазоти бўлиб ўтди. Мушриклар бу жангда мағлуб бўлганлари туфайли қасос ва ўч олиш учун Уҳуд тоғига тўпланишди. Мусулмонлар ҳам ҳозирлик кўра бошлашди. Бу жангдан олдин Расулуллоҳ мусулмонларнинг сафлари орасидан байроқдор бўлишга муносиб кишини изладилар ва “Мусъабул хайр”ни ёнларига чақириб, туғни унга тутқаздилар.

 

МУСЪАБ ИБН УМАЙР Исломнинг аввалги элчиси (5-қисм)

Мусъаб Мадина аҳли қалбини зуҳди, тақвоси, ихлоси ва муҳаббати билан ўзига ром этди. Улар Аллоҳнинг динига гуруҳ-гуруҳ бўлиб кира бошлади. Пайғамбар Мусъабни Мадинага юбораётган пайтда, у ердаги мусулмонлар бор йўғи ўн икки киши эди, холос. Лекин орадан бир неча ой ҳам ўтмай, уларнинг сони кескин кўпайди. Келаси йил ҳаж мавсумида Мадинадан етмиш кишидан иборат мусулмонлар гуруҳи Расулуллоҳга байъат бериш учун Мусъаб ибн Умайр бошчилигида Маккага етиб келди. Расули Акрам ўз фаросати, мардлиги ва ақл-заковати билан танилган Мусъабни танлаб, тўғри йўл тутганларини исбот этди. У вазифани чуқур англар, ўзини Аллоҳнинг динига чақирувчи, инсонларни ҳидоят ва турли йўлга чорловчи, худди Пайғамбар каби фақат етказувчи эканини яхши билар эди.

 

МУСЪАБ ИБН УМАЙР Исломнинг аввалги элчиси (4-қисм)

Пайти келиб Расулуллоҳ Мусъабни улуғ бир вазифа учун танладилар ва Мадинага дин илмидан таълим берадиган муаллим қилиб юбордилар.

 

МУСЪАБ ИБН УМАЙР Исломнинг аввалги элчиси (3-қисм)

Яна мушриклар томонидан мусулмонларга нисбатан зулм кучайганлиги сабабли, Расулуллоҳга итоат этган ҳолда, иккинчи марта Ҳабашистонга ҳижрат қилди. Хоҳ Маккада, хоҳ Ҳабаш ўлкасида бўлсин, Мусъабнинг имон қуввати ортаверди. Унинг ҳаёти янги маънога эга бўлган эди. Бу маънони унга Муҳаммад берган эдилар. Мусъаб ўз ҳаётининг буюк Яратувчиси ва меҳрибон Парвардигорига боғланадиган бениҳоят хотиржам ва хурсанд эди.

 

МУСЪАБ ИБН УМАЙР Исломнинг аввалги элчиси (давоми)

Ҳеч қанча ўтмай, Мусъаб имон калимасини айтиб, Ислом динини қабул қилди. Мусъаб ёш бўлса-да, улуғ ҳикмат ва юксак қатъият соҳиби эди. Онаси Хунос бинти Молик Ислом динига қаттиқ қарши турарди. Шунинг учун Мусъаб имон келтирган пайтида ер юзида унга онасидан хавфлироқ кимса йўқ эди. Бутун Макка мушриклари, бут-санамлари ва саҳролари Мусъабга қарши кучга айланганда ҳам, онасининг хусуматичалик қўрқинчли эмасди.

 

МУСЪАБ ИБН УМАЙР Исломнинг аввалги элчиси

Тарихчилар таърифича, Мусъаб ибн Умайр Маккада қурайшлик йигитлар сараси бўлиб, у энг асл ва хушбўй атрлардан фойдаланган. У бадавлат хонадонда дунёга келгани сабабли тўқчилик, фаровонлик ва мўл-кўл неъматлар ичида ўсиб улғайди. Макка ёшлари орасида ота-онаси тарафидан энг кўп эркаланган бола ҳам Мусъаб бўлса ажаб эмас. Ниҳоятда ёқимтой ва чиройли йигит бўлгани учун Макка аҳли суҳбат ва гурунгларда уни мақтаб тилга олишарди.

 

Ҳалол ва ҳаромни энг яхши билувчи инсон

Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам)га етмиш кишидан иборат ансорийлар иккинчи Ақаба байъатини беришаётган вақтда, улар орасида юзидан нур таралиб турган, қарашлари маъноли ёш бир йигит ҳам бор эди.

 

Оиша онамизнинг кунялари ва лақаблари

Ҳаммамизга маълумки, арабларда кунялаш одати бўлган. Ҳамманинг қилган улуғ ишларига нисбатан кунялар қўйилади. Куня улуғлик ва шараф рамзи ҳам ҳисобланади.

 

Масжид кабутари

Улуғ саҳобалардан бўлмиш Абдуллоҳ ибн Зубайр ибн Аввом ибн Хувайлид ал-Асадий ибн Асад ибн Абдул-уззо ибн Қусой ибн Килоб ибн Мурродир. Кунялари: Абу Хубайб ёки Абу Бакр бўлган. Оналари – Асмо бинти Абу Бакр розияллоҳу анҳумо, холалари – Оиша онамиз розияллоҳу анҳодирлар. Абдуллоҳ ибн Зубайр розияллоҳу анҳу ҳижратнинг биринчи йили дунёга келдилар. Мадинада туғилган илк чақалоқ эдилар. Оналари Асмо розияллоҳу анҳо у кишига Маккада эканликларида ҳомиладор эдилар. Мадинада Қубо деган ерга етганларида у кишини дунёга келтирдилар.

 

Абу Бакр ас-Сиддиқ - Абдуллоҳ ибн Абу Қуҳофа

Абу Бакр ас-Сиддиқ исмига ундан розилик чиқируви билан Абу Бакр, Сиддиқ, Атиқ, Соҳиб, Атқо, Аввоҳ, Ғордаги икки кишининг бири, Расуллуллоҳнинг ҳалифаси деган исмлар белгиланган. У зот Фил йилидан икки йилу олти ойдан кейин ҳижратдан 50 йил олдин 574 милодий йилда таваллуд топган.

 
 
 
Ўқиш учун ушбу тугмани босинг